TIN MỪNG CHÚA NHẬT XIV THƯỜNG NIÊN-NĂM B
NGÀY 8/7/2012
Lời
Chúa: Ed 2, 2-5; 2Cr 12, 7-10; Mc 6, 1-6
1. Thân phận
người
sứ giả.
Sứ giả là người được
chọn lựa và được sai đi để loan truyền Tin Mừng cho muôn dân, là người nói nhân
danh Thiên Chúa.
Đức Kitô là vị Thiên
Sai đến mạc khải cho chúng ta biết về Thiên Chúa và những ý định của Ngài, nhờ
đó chúng ta được cứu độ. Trong đời sống công khai, Ngài đã bị chống đối và
khinh miệt, như lời thánh Gioan đã viết: Ngài đã đến nhà Ngài, nhưng gia nhân
đã không tiếp nhận Ngài.
Phải chăng đó cũng
chính là sái số phận của người sứ giả, của người tông đồ, vì Chúa Giêsu cũng đã
bảo: Môn đệ không trọng hơn Thầy, người ta đã bắt bớ Thầy thì người ta cũng sẽ
bắt bớ các con. Thực vậy, ngày hôm nay, Chúa Giêsu trở về Nadarét để rao giảng
Tin Mừng, nhưng Ngài đã bị chính những người đồng hương chống đối, rồi trên
khắp nẻo đường xứ Palestina, Ngài đã loan truyền Phúc Âm, đã chữa lành những
tật bệnh đem lại mọi lợi ích cho con người, thế nhưng họ đã dám cho Ngài lấy
quyền phép ma quỷ mà làm những việc đó. Ngài mạc khải Thiên Chúa là Cha và mình
là Con, thì họ cho Ngài là kẻ phạm thượng, bị quỷ ám và điên khùng. Ngài đến
đem bình an, chân lý và thiết lập nước Thiên Chúa thì bị mang tiếng là xách
động là phản loạn. Họ bắt bớ và kết án Ngài tử hình trên thập giá. Sau cùng
Ngài đã bị đóng đinh giữa hai tên trộm cướp.
Thân phận của người
sứ giả là như thế và Chúa Giêsu cũng đã xác định cho các tông đồ: Các con sẽ
phải đau khổ, khóc lóc, sẽ bị bắt bớ và điệu ra toà. Và như chúng ta thấy: Cuộc
đời người sứ giả của Thiên Chúa phải gắn liền với thập giá và khổ đau, vì nơi
thập giá, ơn cứu độ được biểu hiện qua sự chết và phục sinh của Đức Kitô. Bởi
vì đau khổ là đường lên ánh sáng, gian khổ là đường về vinh quang và thập giá
tới phục sinh và là điểm tựa cho người sứ giả để can đảm loan truyền lời Chúa.
Họ không sợ hãi vì
có sức mạnh thần linh yểm trợ. Nơi thập giá, sức mạnh của Thiên Chúa thể hiện
và sự yếu đuối của con người gặp được sự khôn ngoan tuyệt vời của Thiên Chúa.
Thập giá giải hoà con người với Thiên Chúa và đem lại ơn cứu độ. Số phận của
người môn đệ phải đồng hoá với số phận của Thầy chí thánh, bởi vì chính Chúa
cũng đã ra điều kiện: Ai muốn theo Ta phải từ bỏ mình, vác thập giá mình hằng
ngày mà theo Ta.
Người môn đệ không
phải chỉ chết cho mình mà còn chết cho người khác. Đúng thế, thập giá họ vác
chính là dấu chỉ họ chết cho thế gian. Họ sung sướng và hãnh diện vì được chịu
khổ đau như thánh Phaolô đã viết: Phần tôi chẳng bao giờ tôi dám vênh vang,
ngại trừ nơi thập giá Đức Kitô, Đấng đã đóng đinh thế gian cho tôi và tôi cho
thế gian. Trong những giờ phút đen tối, họ nhìn vào thập giá Đức Kitô và tìm
thấy ở đó một lý tưởng, một sức mạnh, một kim chỉ nam cho mọi hoạt động của
mình.
Trước những hy sinh
gian khổ chúng ta đã có thái độ nào: sẵn sàng chấp nhận chịu đóng đinh với Đức
Kitô nghĩa là dám hy sinh, từ bỏ ý riêng để phục vụ ý Chúa hay không? Đức Kitô
có phải là nguyên lý cứu độ hay đã trở nên cớ cho chúng ta vấp phạm.
2. Không
làm được
phép lạ.
Suy Niệm
Đức Giêsu giảng dạy
ở hội đường tại quê nhà. Phản ứng của dân làng là hết sức ngạc nhiên trước sự
khôn ngoan trong lời Ngài giảng.
Nếu họ chân thành
tìm kiếm họ có thể nhận ra khuôn mặt thật của người họ quá quen.
Tiếc thay người làng
Nagiaréth đã không đủ vô tư. Họ bị ám ảnh bởi quá khứ của Ngài, và họ không sao
ra khỏi những định kiến sẵn có.
"Ông ta không
phải là bác thợ sao?"
Một bác thợ sống
bằng đôi tay như bao người. Một bác thợ trong làng, âm thầm và khiêm tốn, sống
bao năm ở đây không một chút hào quang.
Họ cũng bị ám ảnh
bởi cái hiện tại trước mắt: Bà Maria và các anh em, chị em của ông, tất cả vẫn
đang sống rất đỗi bình thường, như những người láng giềng gần gũi.
Một quá khứ và hiện
tại như thế đã khiến họ vấp phạm.
Họ không tin Ngài là
một Ngôn Sứ, lại càng không thể tin Ngài là Mêsia, và chắc chắn họ chẳng bao
giờ dám nghĩ rằng mình là người đồng hương với Ngôi Hai Con Thiên Chúa.
Không chắc chúng ta
đã khá hơn người làng Nagiaréth.
Hôm nay chúng ta vẫn
có thể bị đóng khung trong một cái nhìn nào đó về Đức Kitô, khiến chúng ta chỉ
thấy một phần khuôn mặt của Ngài.
Có những người chúng
ta rất quen, sống sát bên ta, nhưng chúng ta chẳng hiểu mấy về họ.
Những gì tôi biết về
họ là đúng, nhưng không đủ.
Mỗi người là một mầu
nhiệm cần khám phá suốt đời.
Cần phải ra khỏi
mình, ra khỏi cái nhìn khô cứng để gặp được mầu nhiệm tha nhân, để thấy người
khác bằng cái nhìn luôn luôn mới.
Chúng ta thường nói
đến một Thiên Chúa toàn năng, nghĩa là Đấng làm được mọi sự. Nhưng Đức Giêsu
tại Nagiaréth lại cho ta thấy hình ảnh một Thiên Chúa yếu đuối và bất lực.
Ngài bó tay trước sự
cứng lòng của con người.
Đức Giêsu đã không
thể làm được phép lạ nào ở đó.
Thế mới hay con
người có khả năng cản trở Thiên Chúa, có thể dùng chính tự do Ngài ban để khước
từ Ngài.
Phép lạ là quà tặng
cần được đón nhận với lòng tin.
Phép lạ không phải
là phù phép áp đặt trên người nhận.
Có bao điều lạ lùng
Thiên Chúa định làm cho đời ta, mà Ngài không làm được, vì không được làm.
Nên thánh là để cho
Ngài yêu thương ta, để cho Ngài tự do hoạt động trong đời ta. Lúc đó đời ta sẽ
trở nên một kỳ công của Thiên Chúa, và nhờ Ngài, ta có thể làm được những kỳ
công.
Gợi Ý Chia Sẻ
Quá khứ của một
người có thể làm chúng ta không thấy sự thật về người đó. Bạn có khi nào giống
như người Nagiaréth không?
Có khi nào bạn thấy
Thiên Chúa bị bó tay, chỉ vì bạn khăng khăng từ khước không?
Cầu Nguyện
Lạy Chúa Giêsu,
Dân làng Nagiaréth
đã không tin Chúa vì Chúa chỉ là một ông thợ thủ công.
Các môn đệ đã không
tin Chúa khi thấy Chúa chịu treo trên thập tự.
Nhiều kẻ đã không
tin Chúa là Thiên Chúa chỉ vì Chúa sống như một con người.
Cũng có lúc chúng
con không tin Chúa hiện diện dưới hình bánh mong manh, nơi một linh mục yếu
đuối trong một Hội Thánh còn nhiều bất toàn.
Dường như Chúa thích
ẩn mình nơi những gì thế gian chê bỏ, để chúng con tập nhận ra Ngài bằng con
mắt đức tin.
Xin thêm đức tin cho
chúng con để khiêm tốn thấy Ngài tỏ mình thật bình thường giữa lòng cuộc sống.
3. Thèm
khát.
Có một lực sĩ, trong cuộc tranh tài quốc tế đã đoạt chức vô địch với
tấm huy chương vàng. Các bạn bè hâm mộ anh, đã dựng một tượng đài để tỏ lòng
khâm phục anh. Điều đó đã làm cho một lực sĩ khác tỏ ra thèm khát. Anh này, ban
đêm đã hì hục trong bóng tối để đào bới với hy vọng phá đổ tượng đài ấy. Trong
lúc anh này đang cố gắng xô đẩy bức tượng, người ta nhận thấy bức tượng lắc lư
trên chiếc đế, rồi bỗng dưng đổ nhào xuống trên đầu và đè chết anh lực sĩ thèm
khát này.
Đó là một câu chuyện
tiêu biểu cho tính thèm khát, một tính xấu đã từng thâm nhập vào tâm hồn nhiều
người. Tính xấu này cũng đã có mặt qua đoạn Tin mừng hôm nay. Nhiều người bà
con lối xóm tại Nagiarét, nơi Đức Kitô sinh trưởng đã tỏ ra bực bội tức tối vì
Ngài được tôn kính và ca tụng do những lời Ngài nói và những việc lạ lùng Ngài
làm. Họ từ chối không muốn nghe lời Ngài, không muốn tin vào Ngài, không muốn
bước theo Ngài. Kết quả là Chúa Giêsu đã không làm được phép lạ nào ở chính quê
hương bản quán của Ngài, chỉ vì họ cứng lòng tin.
Thèm khát và ghen tị
thì rất gần gũi nhau… Thèm khát thì liên hệ tới cái người khác có. Còn ghen tị
thì liên hệ tới sự chú ý và tình cảm người khác được. Phải chăng tôi buồn vì
người khác đẹp hơn tôi, nổi tiếng hơn tôi, giàu sang hơn tôi, có nhà cao cửa
rộng hơn tôi. Phải chăng tôi buồn vì một ai đó được tôn trọng và được kính nể
hơn tôi. Chúng ta cần phải lưu ý: nếu chỉ mơ ước có được một cái gì đó mà người
khác đã có thì chưa phải là thèm khát. Mơ ước đó chỉ trở thành thèm khát khi
thiếu những cái đó, sẽ làm cho chúng ta buồn phiền, bất mãn và khốn khổ.
Chúa đã qui định hai
giới răn để kìm hãm lòng thèm khát của chúng ta. Điều răn thứ chín quy định:
chớ muốn vợ chồng người và điều răn thứ mười: chớ tham của người. Và như thế,
thèm khát là ham muốn một cách trái phép. Hầu hết các tội lỗi đều do sự ham
muốn này gây nên, chẳng hạn: vì ham muốn tài sản của người khác mà mới nảy sinh
những tội như ăn trộm, ăn cắp, ăn cướp, ăn gian.
Sự ghen tị cũng vậy,
vì nó mà nảy sinh ra nói hành nói xấu, bỏ vạ cáo gian và những hành động mờ ám
khác nữa. Sự ghen tị xấu xa nhất đã đem cái chết cho Đức Kitô Đấng cứu độ chúng
ta.
Bài Tin mừng hôm nay
còn cho chúng ta thấy lòng ghen tị đã làm mù quáng những kẻ mà đáng lẽ có thể
tin theo Ngài. Vậy chúng ta có thái độ nào đối với lòng ghen tị. Khi người khác
được thành công, được may mắn, được kính nể, chúng ta có biết cảm tạ Chúa cho
họ hay không? Còn nếu như chúng ta bị người khác ghen tị, chúng ta có biết xin
Chúa giúp họ chế ngự và sửa đổi lầm lỗi ấy hay không? Chúa Giêsu đã cầu nguyện
cho những kẻ chống đối Ngài, thì giờ đây chúng ta hãy xin Ngài giúp đỡ chúng ta
biết vượt thắng sự thèm khát và lòng ghen tị nơi bản thân chúng ta, cũng như
nơi những người chung quanh chúng ta.
4. Đừng để lỡ cơ hội – ĐTGM. Ngô Quang Kiệt.
Truyện cổ tích Trung Quốc kể về sự tích “Con Thỏ Ngọc” trên mặt trăng
như sau: Thuở ấy, Ngọc Hoàng Thượng Đế, muốn biết dân cư dưới trần gian sinh
sống ra sao, sai một ông tiên xuống để quan sát. Ông tiên giả dạng làm một
người ăn mày già yếu, ăn mặc rách rưới, đi lang thang vào một buổi chiều mùa
đông mưa lạnh. Ông lão đi ăn xin và xin chỗ trọ. Nhà đầu tiên mà ông gõ cửa là
nhà con chó sói. Hé cửa nhìn ra, thấy ông lão già nua rách rưới, chó sói nhe
nanh đe dọa để xua đuổi. Ông lão sợ hãi vội chạy đi. Nhà thứ hai mà ông gõ cửa
là nhà con cáo. Con cáo chửi mắng ông thậm tệ nhưng chẳng cho gì. Buồn tủi, ông
lại tiếp tục đi dưới trời mưa lạnh. Sau cùng ông gõ cửa một căn nhà bé nhỏ. Đó
là nhà con thỏ trắng. Thấy ông lão run rẩy dưới trời mưa, Thỏ trắng vội vàng mở
cửa mời ông vào. Thỏ đưa ông đến ngồi gần bên đống lửa, đem quần áo ướt hong
bên đống lửa cho khô. Ông lão rên rỉ: “Cậu thỏ ơi, tôi đói quá, cậu có gì cho
tôi ăn không? Nếu không tôi chết mất”. Thỏ vội vàng thưa: “Thưa ông, mùa đông
năm nay kéo dài quá, nên rau cỏ dự trữ cháu đã ăn hết cả rồi. Nhưng cụ yên trí,
thế nào cháu cũng tìm được thức ăn đãi cụ”. Thỏ chất thêm củi cho lửa
cháy to hơn. Giữa lúc ông lão còn ngạc nhiên chưa biết thỏ định làm gì thì thỏ
đã nhảy vào giữa đống lửa ngùn ngụt cháy. Chẳng mấy chốc, một mùi thơm tỏa lan
cả căn nhà bé nhỏ. Thì ra thỏ đã tự nguyện hy sinh thân mình, làm một món ăn
cho ông lão ăn mày. Ông lão về trời tường trình mọi sự với Ngọc Hoàng Thượng
Đế. Ngọc Hoàng Thượng Đế liền cho triệu sói, cáo và thỏ tới. Sói và cáo bị
trừng phạt nặng nề. Còn thỏ thì được khen thưởng cho ở trên Cung Trăng như một
vị thần. Nên người Trung Quốc cũng gọi mặt trăng là Ngọc Thố.
Đây chỉ là một câu
chuyện cổ tích, không có thực. Nhưng ý nghĩa của câu chuyện đáng cho ta suy
nghĩ. Sói và cáo rất ân hận vì đã bỏ lỡ cơ hội. Phải chi chúng biết đó là ông
tiên thì chúng đã tiếp đãi ân cần rồi. Nhưng bây giờ thì đã muộn. Chúng chẳng
hy vọng gì chuộc lại được lỗi lầm để trở thành thần tiên. Cơ hội chẳng bao giờ
trở lại nữa.
Tương tự như thế,
những người ở làng quê Nagiarét hôm nay cũng đã để lỡ cơ hội đón tiếp Đấng
Cứu Thế. Con Thiên Chúa giả dạng làm một người thường đến sống giữa họ mà họ
không biết. Họ chỉ biết đó là con ông thợ mộc Giuse. Họ chỉ biết gia đình Người
rất nghèo, chẳng có danh giá gì trong làng. Họ coi thường Người. Họ không tin
Người. Họ hất hủi Người. Họ đã để lỡ cơ hội nghìn năm một thuở. Đức Giêsu không
làm một phép lạ nào ở đó. Người bỏ Nagiarét đi đến các làng chung quanh. Và
Người sẽ chẳng bao giờ trở lại Nagiarét nữa. Đó là cơ hội cuối cùng cho họ.
Hằng ngày chúng ta
cũng đã bỏ lỡ biết bao nhiêu cơ hội như thế. Ta đã bỏ lỡ không tiếp đón Chúa
đến thăm khi ta bịt mắt không nhìn thấy những cảnh khổ chung quanh; khi ta bưng
tai không nghe những tiếng kêu than khóc lóc; khi ta làm ngơ trước những cảnh
ngộ nghiệt ngã, khi ta ngoảnh mặt quay lưng trước những nạn nhân của thiên tai
hoạn nạn. Nhất là ta bỏ lỡ không nghe thấy tiếng Chúa cảnh báo để ăn năn sám
hối. Chúa đã nhắc nhở ta nhiều lần nhiều cách: qua các vị bề trên; qua các tai
nạn; qua lời khuyên của những người thân; qua lời phê phán của những người thù
ghét ta. Hôm nay, Chúa còn tiếp tục nhắc nhở. Nếu ta không nghe, biết đâu hôm
nay sẽ là lần cuối cùng. Chúa sẽ không bao giờ nhắc nhở nữa. Chúa sẽ bỏ ta mà
đi như đã bỏ làng Nagiarét và không bao giờ trở lại. Như thế thì thật nguy hiểm
cho linh hồn ta.
Để nhận biết Chúa, ta phải rèn
luyện cho mình một đức tin mạnh mẽ. Ánh mắt đức tin giống như ngọn đèn
soi chiếu vào đêm đen giúp ta nhận ra Chúa trong anh em, trong những biến cố
Chúa gửi đến.
Để đón tiếp Chúa, ta phải rèn
luyện cho mình một trái tim luôn luôn rộng mở yêu thương. Một trái tim
yêu thương sẽ rất bén nhạy để nghe được tiếng nói của Chúa, dù tiếng nói ấy chỉ
thì thầm trong sâu thẳm lòng mình; hiểu được những dấu chỉ của Chúa, dù những
dấu chỉ ấy chỉ mơ hồ thoáng qua; nhận được khuôn mặt của Chúa, dù khuôn mặt ấy
đã bị biến dạng qua những đau thương của cuộc đời.
Lạy Chúa, xin cho
con tỉnh thức để nhận ra và đón nhận Chúa mỗi lần Chúa đến với con.
KIỂM ĐIỂM ĐỜI SỐNG
1) Có khi nào bạn đã
để lỡ cơ hội đón tiếp Chúa?
2) Bạn đánh giá một
người theo giá trị thực sự của họ hay theo cảm nghĩ của bạn dựa trên những hiểu
biết về gia cảnh, về lý lịch của họ?
3) Bạn cần chuẩn bị
những gì để khỏi lỡ cơ hội đón tiếp Chúa?
5. Những điều nghịch lý – Jean Yves
Garneau.
Những điều nghịch
lý: đó là những ý kiến hoặc thực tại ngược với những gì vẫn được người ta chấp
nhận hoặc ngược với những gì phải có theo lẽ bình thường.
Trong những đoạn
Kinh Thánh của Chúa nhật hôm nay ta có thể rút ra hai điều nghịch lý: Điều thứ
nhất trích từ Tin Mừng; điều thứ hai từ thư thánh Phaolô gởi giáo đoàn Corintô.
Chúng ta hãy bắt đầu với điều nghịch lý của Tin Mừng.
Bị người nhà của Ngài chối bỏ.
Sau một chuyến đi
rao giảng Tin Mừng, Chúa Giêsu trở về quên hương. Người ta chỉ nghe toàn tiếng
vang thuận lợi về Ngài.
Ngài rao giảng như
không bao giờ đã có ai rao giảng. Ngài làm phép lạ, Ngài chữa lành bệnh nhân.
Vậy nên, nơi hội đường trong ngày Ngài trở về cứ tưởng người ta sẽ đón rước
Ngài một cách long trọng. Thế mà không. Con cái của quê hương không được đón
tiếp niềm nở. Người ta khó lòng tưởng tượng tượng đứa con trai bác thợ mộc và
của bà Maria lại có thể là người đã được ca tụng như thế, liệu ông ta có làm
được những gì mà người ta nói rằng ông ta đã làm ở nơi khác chăng? Thánh Marcô
viết: “Và họ lấy làm chướng tai gai mắt về Ngài”.
Khi đọc bản văn Tin
Mừng hôm nay liền nghĩ đến điều này, là rất thường người ta phải khó nhọc lắm
mới có thể bắt chúng ta nhìn nhận tài năng –không phải của con cái hoặc những
thành viên trong gia đình chúng ta- nhưng là của những người lối xóm, những
người đồng hương với chúng ta. Sự nhỏ nhen này không phải là không có hậu quả
tiêu cực, bởi vì chúng làm tổn thương người khác và ngăn cản những dự định tốt.
Khi đọc bài Tin Mừng
này tôi cũng nghĩ đến cách mà chúng ta đón nhận (hoặc không đón nhận) và lắng
nghe (hoặc không lắng nghe) những kẻ rất gần chúng ta, là chứng nhân của Thiên
Chúa: Đứa bé này đặt câu hỏi cho chúng ta do bởi sự sốt sắng của nó; Người hàng
xóm này nói về tôn giáo cho chúng ta, người thiếu niên này chống lại cái mà nó
gọi là những giá trị giả tạo của chúng ta. Vị linh mục này, nhân danh Chúa
Kitô, đặt lại vấn đề về những lối hành động và suy tư của chúng ta. Bởi vì
chúng ta quen biết tất cả những người này (có lẽ quá!) bởi vì chúng ta biết
những tật xấu và những yếu điểm của họ, nên chúng ta có khuynh hướng hạ giá
chứng tá của họ.
“Một ngôn sứ chỉ bị
chối bỏ nơi quê hương, bởi bà con và gia đình mình mà thôi”. Đó là điều khiến
Chúa Giêsu đã nhận xét. Điều mà chúng ta thường thấy xẩy ra! Nếu chúng ta thuộc
về số những kẻ không có quyền lên tiếng với bà con của mình, và không được đón
tiếp ân cần trong chính nhà của mình, nơi giáo xứ, môi trường của mình… ta hãy
cứ tỏ ra bình thản. Ta hãy tự nhủ rằng Chúa Giêsu đã bị đối xử như thế và môn
đệ không thể hơn Thầy được.
Sức mạnh trong nỗi yếu đuối.
Nghịch lý thứ hai
chính thánh Phaolô trình bày cho chúng ta khi người đặt trong miệng Thiên Chúa
Lời này: “Quyền uy của Ta tỏ hiện tột mức trong sự yếu hèn”. Con người càng
mạnh, càng tự hào và tự tin, càng cậy dựa vào những khả năng của mình thì quyền
uy của Thiên Chúa càng ít được thể hiện nơi họ. Trái lại họ càng khiêm tốn, bé
nhỏ, ý thức giới hạn của mình và hoàn toàn tin tưởng nơi Thiên Chúa, lúc đó
quyền năng của Thiên Chúa càng có thể được tỏ hiện nơi họ.
Nghịch lý thực sự,
ngược với những gì chúng ta nghe nói mỗi ngày và những gì nhiều lần chính chúng
ta tưởng nữa. Phải thông thái, giàu có, thống trị kẻ khác… mới thành công được
ở đời. Đó là triết lý thông thường! Ngược hẳn với những gì Thiên Chúa nghĩ.
Thiên Chúa ưa thích làm những điều lớn lao qua những kẻ bé mọn, nghèo nàn, yếu
đuối, khiêm tốn, những kẻ không tôn mình lên, những kẻ xác tín rằng nếu mình có
làm được điều gì lớn lao, thì đó không phải là nhờ sự cao cả của mình nhưng nhờ
sự cao cả của Thiên Chúa được mặc khải nơi mình.
Đức Maria, một phụ
nữ mà người ta không để ý đến. Nhưng có biết bao nhiêu điều tuyệt diệu Thiên
Chúa đã làm nơi người và nhờ người! Thánh Phaolô, một con người kiêu hãnh và tự
mãn đã bị thử thách và tổn thương nhiều nơi thân xác và đã trở thành một người
khiêm tốn. Cũng nơi người và nhờ người nữa, Thiên Chúa đã làm những điều cao
cả.
Bao giờ cũng thế.
Những kẻ ốm đau, Thiên Chúa ưa thích làm việc qua họ. Những kẻ coi như không ra
gì, lại chính là những kẻ Ngài rất thường chọn để thực hiện những dự tính đẹp
đẽ nhất của Ngài.
Ta hãy kết thúc
những suy tư này bằng một cái nhìn về bản thân chúng ta. Nếu chúng ta có khổ vì
những yếu đuối, nhựng rụt rè, những nỗi lo sợ, những nỗi bất lực của chúng ta,
chúng ta cũng đừng ngã lòng. Trái lại chúng ta hãy phục vụ Chúa hết mình và xin
Ngài thực hiện cho chúng ta những gì mà biết bao lần Ngài đã thực hiện cho
những người khác. Xin Ngài biểu lộ quyền năng của Ngài nơi nỗi yếu hèn của
chúng ta.
6. Suy niệm của Charles E. Miller.
(Trích trong ‘Mở Ra
Những Kho Tàng”)
CÓ PHẢI CHÚA GIÊSU TRONG GIÁO HỘI
THÌ QUÁ NHIỀU CHO CHÚNG TA KHÔNG?
Hầu hết dân chúng
hay hướng về nơi chôn nhau cắt rốn của mình nhất là những người trẻ, chúng rất
ngưỡng mộ những ngôi sao thể thao, những tài tử hoặc những chính trị gia. Chúng
rất kiêu hãnh khi từ nơi chúng đã sản xuất ra những nhân vật quan trọng như
thế. Vì sao dân chúng của chính thành phố nơi sinh trưởng của Chúa Giêsu lại từ
bỏ Người? Phúc Âm nói rằng họ thấy Người có quá nhiều tài năng đối với họ. Quá
nhiều đó là gì? Điều đó có ý nghĩa là Ngài làm quá nhiều theo ý kiến của họ,
theo cái nhìn của họ, Ngài là một người bình thường, một người thợ mộc, là con
của bà Maria. Ai đã làm cho Người trở nên một tiên tri?
Rao giảng như một
tiên tri đã làm phát sinh ra sự thù nghịch nơi dân thành phố quê hương của Chúa
Giêsu. Nếu Chúa Giêsu là một nhân vật thể thao, một tài tử, một chính trị gia,
có lẽ Ngài không bị đe doạ bởi dân chúng. Họ đã kiêu hãnh về Người. Nhưng còn
một tiên tri thì sao? Một tiên tri thì có thể sẽ bị mọi người từ bỏ. Tiên tri
có thể giới thiệu thách đố hoặc là lời khiển trách. Tiên tri thì tuyên bố chân
lý. Những láng giềng của Chúa Giêsu thì sợ Ngài. Từ sự sợ hãi dẫn đến sự từ bỏ.
Dân chúng ở Nazareth trở nên giống như tổ tiên của họ, khi Thiên Chúa đã gởi
tiên tri Ezekien đến. Họ đã cau mặt và có trái tim chai đá. Điều đó thật xấu hổ
biết bao. Khi mà Chúa Giêsu thật sự còn hơn là một tiên tri nữa, chính Con
Thiên Chúa đang ở giữa họ. Chúng ta cũng sẽ quay trở lại chống Chúa Giêsu
không?
Chân lý này là Chúa
Giêsu vẫn ở lại giữa chúng ta. Ngài nói với chúng ta khi Thánh Kinh được đọc
lên trong nghi thức phụng vụ và Ngài đã dạy dỗ chúng ta qua những giáo huấn của
Giáo Hội. Những lúc đó chúng ta có sợ lắng nghe không? Chúng ta có sợ phải thay
đổi cách sống, cách suy nghĩ và hành động của chúng ta không? Chúng ta có
khuynh hướng tự phơi bày chính mình qua những điểm giáo huấn khó khăn bởi vì
chúng ta chứng minh vật chất thì có thể gây ra tranh luận và quá phức tạp?
Chúng ta có tìm thấy rằng chúng ta có cái nhìn thiển cận đối với giáo huấn của
Giáo Hoàng, các Giám mục không?
Công đồng Vatican II
cảnh cáo về sự phá thai là một tội không lời nào tả được, mà nhiều xứ sở trong
chúng ta lại nói rằng quyền chọn lựa thì quan trọng hơn quyền được sống. Đức
Giáo Hoàng đã cảnh cáo chúng ta chống lại văn hoá sự chết, bằng cách làm rõ
ràng trong việc trợ giúp tự tử và làm cho chết êm dịu. Cùng với các Giám mục,
Đức Thánh Cha đã nài xin hình phạt tử hình chỉ sử dụng trong những trường hợp
bất đắc dĩ, khi xã hội không thể ngăn ngừa được phạm nhân có thể phạm tội trở
lại, và một số những chính trị gia đã bỏ phiếu ủng hộ việc lên án tử hình.
Nhiều người trong số những chính trị gia này thì muốn đổ lỗi cho những dân nhập
cư, có tài liệu chứng minh hoặc không có giấy tờ, hoặc đổ lỗi cho kinh tế toàn
cầu của chúng ta, nhưng quan điểm của người Công Giáo là tất cả mọi người đều
phải được kính trọng như con cái Thiên Chúa, và tất cả những người thuộc về xứ
sở này đều đang trên con đường hành hương về nhà Cha.
Một số người tự cho
mình là đúng khi họ tỏ ý coi thường bất cứ ai nhận trợ cấp của xã hội, họ khinh
bỉ những ai lây nhiễm bịnh HIV, họ kết án những người mắc vào bệnh say sưa chè
chén, họ nhìn cách khinh bỉ những người dân tộc thiểu số, những người mà chỉ là
một nhóm nhỏ trên đất nước của họ. Ngay cả một số những người Công Giáo cũng đã
minh chứng rằng Giáo Hội không được dính líu đến chính trị và chỉ lưu tâm đến
những công việc cứu rỗi các linh hồn. Họ đã có một suy nghĩ sai lầm, bởi suy
nghĩ chúng ta đang sống trong hai thế giới, một thế giới tôn giáo và thế giới
thế tục. Họ kết luận rằng tôn giáo thì không được xâm chiếm vào thế tục. Sự
thật là chúng ta chỉ sống trong một thế giới, thế giới của Thiên Chúa. Có phải
Giáo Hội thì quá lớn đối với chúng ta không? Điều đó không phải như thế nếu
chúng ta nhớ rằng Chúa Giêsu thì không chết. Người vẫn đang sống, Người vẫn
tiếp tục nói với chúng ta qua những lời Thánh Kinh, qua những giáo huấn khác
của Giáo Hội.
7. Người con của Đức Maria – Achille
Degeest.
(Trích trong ‘Lương
Thực Ngày Chúa Nhật’)
Hội đường là nơi hội
họp của cộng đoàn Do thái. Đó không phải là Đền thờ với hàng tư tế chính thức
thi hành một thừa tác vụ hy tế. Cộng đoàn tụ họp lại để cầu nguyện và nghe đọc
sách thánh. Bất cứ người nam trưởng thành nào cũng có quyền phát biểu trước
cộng đoàn. Vì thế, Đức Giêsu lên tiếng giữa hội đường Nazarét, không phải vì
một đặc ân thánh nào cả, nhưng chỉ là 1 thành viên trong cộng đoàn. Rất nhanh
các thính viên thoáng thấy rằng người nói với họ không phải là một người như
những người khác. Mặc dầu họ đã biết Ngài, thấy Ngài sống nhiều năm tháng giữa
họ và không có dấu hiệu gì bên ngoài cho thấy Ngài chuẩn bị ăn nói và hành
động. Họ linh cảm một cái gì lạ thường.
Ở đây, chúng ta đang
chứng kiến một hiện tượng tâm lý thông thường. Khi người ta có một hình ảnh nào
về ai, họ không chấp nhận cho người ấy tỏ ra có những nét không phù hợp với
hình ảnh này. Người ta tưởng biết một người nào đó, nhưng sự thật là họ xếp
loại người ấy, họ dán cho người ấy một nhãn hiệu và đương nhiên người ta trở
nên mù quáng đối với những gì không phù hợp với nhãn hiệu. Và họ vấp phạm vì
Người. Dân chúng Do thái vấp phạm vì không nhận ra Đức Giêsu mà họ đã biết. Cho
nên thay vì đón nhận các phần mầu nhiệm thoáng hiện ra, họ loại bỏ nó. Sự chối
từ tiếp nhận làm tê liệt sự quảng đại của Đức Kitô. Ngài không thực thi quyền
năng làm phép lạ được tại Nagiarét, ngoại trừ một vài việc lành cho một hai người
bệnh.
1) ‘Ông này chẳng phải bác thợ mộc con bà Maria sao?
‘Con bà Maria’ có
nghĩa là lúc bấy giờ thánh Giuse đã chết. Và Đức Giêsu được nói đến như là
người con độc nhất của bà góa Maria. Và người ta cũng biết danh xưng ‘anh em’
áp dụng cho: Giacôbê, Giuse, Giuđa và Simon, ám chỉ một sự liên hệ bà con gần
xa nào đó mà thôi. Người ta đã đưa ra giả thuyết ‘người con của bà Maria’ để
nói rằng Đức Maria – có thai trước lúc thành hôn với Giuse. Trong ngôn ngữ cảu
thánh Marcô, điều này có thể là một xác quyết gián tiếp về việc sinh nở mầu
nhiệm của Đức Giêsu, con của bà Maria theo xác thịt, chứ không phải của thánh
Giuse.
Có cái gì ẩn núp sau
câu hỏi của người Do thái? Đó là một sự khó khăn sẽ luôn luôn làm cản trở niềm
tin cho đến tận thế: chính là mầu nhiệm TC tự mặc khải qua con người. Đây là
điều làm khó chịu, bức rứt, gây giận dữ cho những đầu óc bướng bỉnh. Thái độ
của dân làng Nagiarét từ chối chấp nhận Đấng họ nhận ra là sứ giả TC, loan báo
sự khó khăn sẽ đến cho nhiều người là nhận ra trong con người của Đức Kitô, TC
thật và đồng thời cũng là người thật.
2) Chúng ta hãy dừng lại ở từ ngữ: Con bà Maria.
Để một bên, ý nghĩa
xác thực trong thánh Marcô, từ ngữ này gợi cho ta một thực tại sâu xa có tầm
mức quan trọng về phương diện thần học và phong phú về phương diện tu đức.
Những ai chọn con đường thẳng để đi đến gặp gỡ Đức Kitô: những người ấy phải
nài xin Đức Trinh nữ Maria mặc khải Con Ngài cho họ. Nhận biết Đức Giêsu như là
con của Đức Maria, tức là đón nhận Ngài, không như một niềm tin trừu tượng, nhưng
như một ngôi vị nhân loại rất thực, kề cận và sát với chúng ta (nhất là nếu
chúng ta tự trở nên bé mọn), một ngôi vị thần linh và thần linh hóa trong một
bản tính nhân loại chung cho Ngài và cho chúng ta. Những người bạn thân thiết
nhất của Đức Kitô biết rõ điều họ phải tùy thuộc vào sự trợ giúp của Đức Maria.
8. Đánh giá theo lý lịch.
(Trích trong ‘Niềm
Vui Chia Sẻ’)
Năm 1958, sau khi Đức Giáo Hoàng Piô XII qua đời, các báo chí mô tả
ngài như một ngôi sao sáng chói đã lịm tắt, vì ngài xuất thân từ một gia đình
quý tộc, hấp thụ một nền văn học uyên thâm và đã để lại bao nhiêu công trình
lớn lao cho hậu thế, cho Giáo Hội.
Cơ Mật Viện đã bầu Đức Giáo Hoàng Gioan XXIII lên kế vị. Giáo Hoàng này
xuất thân từ một gia đình nông dân nghèo, với hình dáng mập mạp, quê mùa, chất
phát. Người ta bảo, đây chỉ là vị Giáo Hoàng chuyển tiếp cho một vị Giáo Hoàng
khác có tầm cỡ như vị tiền nhiệm của ngài. Nhưng có ngờ đâu con người khiêm
tốn, bình dân, giản dị và vui tươi ấy đã thu hút mọi người. Và nhất là với Cộng
đồng Vatican II mà ngài đã triệu tập, Giáo Hoàng Gioan XXII đã trở thành một
“siêu sao”của thời đại, trổi vượt hơn các vị tiền nhiệm của mình.
Đừng đánh giá con
người theo lý lịch, tương tự như dân làng Nagiraret đã đánh giá Đức Giêsu
Nagiarét: “Nagiarét mà có cái chi hay!”. Thế mà con người làng Nagiarét ấy là
Đấng Cứu Thế môn dân trông đợi. Tin Mừng hôm nay kể lại: Chúa Giêsu trở về
Nagiarét, quê hương của Ngài, trong tư thế một vị Ngôn Sứ, một bậc thầy, có các
môn đệ tháp tùng. Ngày Sabbat, Ngài vào Hội đường đọc Sách Thánh và công bố
giáo lý của Ngài. Dân làng Nagiarét lấy làm ngạc nhiên sững sốt. Họ hỏi nhau:
“Bởi đâu ông ta được như thế? Ông ta được khôn ngoan như vây nghĩa là làm sao?
Ông ta làm được nhiều phép lạ như thế nghĩa là gì?”. “Ông ta là ai?”. “Ông ta
không phải là chú thợ mộc trong làng, con của bà Maria, không phải là anh em họ
hàng với các ông Giacôbê, Giôxê, Giuđa và Simon sao? Chị em của ông không phải
là bà con lối xóm với chúng ta sao?”. Họ biết quá rõ lý lịch của Ngài, biết rõ
họ hàng nhà Ngài, nên họ không thể nào để cho khôn ngoan và quyền năng của Ngài
lay chuyển họ. Họ chẳng nhìn nhận Ngài là ai khác hơn là “chú thợ mộc trong
làng”.
Đấng Thiên Sai Cứu
Thế thì phải xuất thân từ dòng dõi “trâm anh thế phiệt”, phải là một “trang anh
hùng xuất chúng” đầy uy thế và quyền lực chứ! Còn ông Giêsu này thì quá nghèo
nàn, tầm thường. từ xuất xứ, lý lịch gia đình đến nghề nghiệp và địa vị xã hội.
Tất cả đều trở thành “chướng ngại cho họ tin vào Ngài”. Nói cách khác đi,
chưỡng ngại làm cho những người đồng hương vấp ngã chính là dáng vẻ đối nghịch
giữa con người bên ngoài của Đức Giêsu và sứ mạng thần linh bên trong của Chúa.
Vì thế, họ quay lưng lại với Ngài, với cả Thiên Chúa, Đấng đã sai Ngài, Cái tội
lớn nhất của con người không phải là ngu dốt, không biết, nhưng thái độ kiêu
ngạo, phản loạn, chống đối Thiên Chúa. Cuộc chống đối này lên đến tột độ khi
con người đóng đinh Con Thiên Chúa trên thập giá dựng trên Núi Sọ. Ở đây, Thánh
Marcô cho thấy thái độ của dân làng Nagiarét đối với Chúa Giêsu như thái độ
chung của loài người. Ngài là nạn nhân của “chủ nghĩa lý lịch”. “Không tiên tri
nào không bị khinh chê nơi quê hương mình, giữa họ hàng và trong nhà mình”.
“Không Ngôn Sứ nào được quí trọng tại địa phương mình”. Biến cố này nói lên cái
bi đát trong đời Chúa Giêsu: “Ngài đã đến nhà mình, nhưng người nhà chẳng chịu
đón nhận Ngài” (Ga 1,11). Những người ruột thịt, đồng hương, không muốn trở
thành bà con họ hàng thật của Chúa Giêsu nhờ lòng tin, không muốn nhìn nhận
Ngài là Đấng Thiên Chúa sai đến. Câu chuyện này còn tiếp nối trong lịch sử Giáo
Hội: dân ngoại đón nhận Tin Mừng, còn những con cái trong nhà thì lại không
chịu tin vào Ngài. Đó là một kinh nghiệm sống động của Giáo Hội sơ khai và làm
cho mọi người ngạc nhiên như chính Chúa Giêsu đã phải ngạc nhiên.
Người đồng hương
Nagiarét của Chúa Giêsu hôm nay là ai? Chính chúng ta là những người đồng hương
mới của Chúa Giêsu. Chúng ta đã trở thành anh em của Chúa Giêsu nhờ Thánh Thần
Ngài ban cho chúng ta. Nhưng hình như chúng ta lại biết Ngài quá rõ đến độ
chẳng thấy ở nơi Ngài cái gì khác hơn là một Chúa Giêsu quen thuộc của các lời
kinh, các bải giảng. Người ta nói: “quen quá hoá nhàm”. Chúng ta chẳng còn nhận
ra sự khôn ngoan của Chúa trong Tin Mừng, quyền năng cứu độ của Chúa trong Giáo
Hội. Chúng ta đi tìm sự khôn ngoan, tìm ơn cứu độ ở những người khác, ở những
nơi khác. Chúng ta làm như thế Chúa Giêsu cũng chỉ là “một chú thợ mộc làng
Nagiarét”, một người Do Thái của thế kỷ thứ nhất, không hơn không kém, chẳng có
gì để đem lại cho chúng ta. Đọc Tin Mừng của Ngài có khi chúng ta cũng thấy
hay, lý thú… nhưng chẳng thấy gì hơn. “Bụt nhà không thiêng” vẫn là số phận của
Chúa Giêsu phải chịu hôm nay nơi các Kitô hữu.
Tin Mừng hôm nay mời
gọi chúng ta phải xác định lập trường, thái độ của mình đối với Đức Kitô. Chúng
ta muốn đứng về phía dân làng Nagiarét hay muốn đứng về phía Chúa Giêsu? Đừng
đánh giá con người theo lý lịch, theo thành kiến. Thiên Chúa đã đến chia sẻ
thân phận nghèo hèn của con người nơi Đức Giêsu Kitô, người Nagiarét. Thiên
Chúa đã mạc khải tình thương của Ngài không ở tiền tài và giàu sang hay chức
quyền mà ở trong con người nghèo hèn. Điều này đã nên cớ vấp phạm cho người Do
Thái, cho người đồng hương với Chúa Giêsu, nhưng lại mời gọi lòng tin của chúng
ta có dám tin như thế không.
Ở đây, niềm tin mời
gọi người phải vượt qua dáng vẻ tầm thường bên ngoài để đạt tới mầu nhiệm thâm
sâu bên trong của Chúa Giêsu. Ngài là Ngôn Sứ tuyệt vời, là Lời Vĩnh cửu của
Thiên Chúa. Ngài đã nói thay Thiên Chúa để đem đến cho nhân loại Tin Mừng cứu
độ. Với cuộc tử nạn và phục sinh, Chúa Giêsu đã nói lên tiếng nói cuối cùng của
tình yêu Thiên Chúa đối với con người phản bội, chống đối Thiên Chúa. Cái chết
thập giá của Con Thiên Chúa không phải là một thất bại, nhưng là một chiến
thắng của tình yêu, là quyền năng của Thiên Chúa được tỏ hiện trong sự yếu hèn
của con người.
Cảm tạ Chúa đã cho
chúng ta được biết Tin Mừng cứu độ qua Ngôn Sứ, qua chính Con Một Thiên Chúa,
qua các Tông Đồ, qua Giáo Hội. Nhờ Tin Mừng này chúng ta được đến với Chúa,
sống với Chúa và hoạt động cho Chúa.
9. Đừng thèm khát – Gm. Arthur
Tone.
Những người cổ Hy lạp thích thể thao, nhất là những cuộc thi chạy lẹ,
thi sức mạnh và dai sức. Những cuộc tranh tài Olypic ngày nay phát sinh từ
những ngày đó. Trong một cuộc tranh tài cổ xưa, một lực sĩ đoạt chức vô địch.
Các bạn hâm mộ ông đã dựng một tượng đài để tỏ lòng khâm phục. Điều đó làm cho
một lực sĩ bạn thèm khát. Anh này, ban đêm trong bóng tối, gắng sức phá đổ
tượng đài ấy. Anh tìm cách xô đẩy bức tượng được vài phân, bức tượng lắc lư vài
cái trên đế, rồi đổ nhào trên đầu và đè chết anh lực sĩ.
Đó là câu chuyện
thèm khát. Tính xấu này đã xâm nhập tâm hồn nhiều người. Chúng ta thấy tính xấu
này trong bài Tin Mừng hôm nay. Nhiều người trong làng xóm, nơi Đức Giêsu sinh
trưởng, đã buồn bực vì Người được tôn kính và ca tụng. Do lời nói và việc làm
lạ lùng của Người. Họ từ chối nghe lời người, từ chối tin vào Người, từ chối
theo Người, kết quả là Đức Giêsu, không thể làm phép lạ ở đó.
Thèm khát và ghen tỵ
gần gũi nhau. Thèm khát liên hệ tới cái người khác có. Ghen tỵ liên hệ tới sự
chú ý và cảm tình người khác được. Phải chăng tôi buồn vì người khác đẹp hơn
tôi, nổi tiếng hơn tôi, giàu hơn tôi, có xe láng hơn tôi, có nhà đủ tiện nghi
hơn tôi? Phải chăng tôi buồn vì một ai đó được để ý và kính nể. Chỉ mơ ước có
một cái gì mà người khác đã có, không phải là thèm khát. Nó chỉ trở thành thèm
khát khi thiếu những cái đó làm bạn buồn, bất mãn và khốn khổ.
Chúa cho chúng ta 2
giới răn đối lập lòng thèm khát. Giới răn thứ 9: “Ngươi chớ ham muốn vợ người khác”.
Và giới răn thứ 10: “Ngươi đừng ham muốn của cải người khác”.
Thèm khát là ý muốn
trái phép: ham muốn một người không phải là vợ (chồng) của bạn một cách trái
phép là nguyên cớ của hàng triệu vụ ly dị trên đất Mỹ năm 1997. Tính thèm khát
gây nên bao đau thương, bao đổ vỡ.
Hầu hết tội ác đều
do sự ham muốn tài sản của người khác cách trái phép gây nên.
Sự ghen tỵ xấu xa
lớn nhất đã đem đến cái chết cho Đấng đáng yêu mến của thời đại. Chúa chúng ta,
Đấng cứu chuộc chúng ta, Đức Giêsu Kitô. Tin Mừng hôm nay kể lại lòng ghen tỵ
đã làm mù quáng những kẻ có thể tin theo Đức Kitô.
Chúng ta có thái độ
gì đối với lòng ghen tỵ? Khi một người thành công, phát đạt, được kính nể?
Chúng ta hãy cảm tạ Chúa cho họ. Nếu bạn bị người ta ghen tỵ. Bạn hãy xin Chúa
giúp cho họ chế ngự được lỗi lầm của họ. Chúa Giêsu đã cầu nguyện cho kẻ chống
đối Người. Đức Kitô sẵn sàng giúp đỡ vì Người đã từng chịu những kẻ ghen ghét
hành hạ. Xin Người giúp bạn vượt thắng tính xấu này nơi bạn và nơi người khác.
Xin Chúa chúc lành
bạn.
10. Suy niệm của Noel Quesson.
CHÚA NGẠC NHIÊN VÌ HỌ THIẾU LÒNG TIN
Thánh Antôn, người khởi xướng cuộc sống ẩn tu trong Giáo Hội, một hôm
sau khi giảng về Bài Giảng Trên Núi, có một số giáo dân tới hỏi:
- Thưa cha, chúng con phải làm gì để nên trọn lành?
Thánh nhân trả lời:
- Tin Mừng đã dạy: “Ai tát vào má phải ngươi, hãy giơ má trái cho nó.”
Họ thưa:
- Chuyện này khó quá, chắc làm không nổi.
Thánh Antôn nói:
- Nếu không, ít ra cũng không được báo thù. Phải tha thứ cho những
người xúc phạm đến mình.
Nhóm giáo dân thưa:
- Việc này vẫn quá khó, không thể để yên những người xúc phạm đến mình
được.
Thánh Antôn nghe xong, quay bảo người môn đệ:
- Con hãy đi nấu cháo cho những người này ăn, vì họ quá yếu đuối, ta
hãy cầu nguyện cho họ.
Là nhà giảng thuyết,
là nhà truyền giáo, thế nào cũng có lần gặp thất bại trong việc rao giảng Tin
Mừng. Ngay Chúa Giêsu, nhà giảng thuyết đại tài mà cũng đã từng thất bại trước
nhóm bà con xóm làng quen thuộc.
Tin Mừng hôm nay cho
chúng ta biết từ Capharnaum Chúa trở về thăm quê nhà, giảng trong hội đường.
Tại Capharnaum, Chúa đã làm nhiều phép lạ. Có nhiều phép lạ nghĩa là có nhiều
người tin Chúa, người ta lũ lượt theo Chúa đến quên ăn quên ngủ. Việc này gây
xôn xao khắp miền Galilê, và chắc chắn những người đồng hương của Chúa cũng đã
nghe biết. Bây giờ Chúa trở về quê nhà với nhóm môn đệ, có lẽ ai cũng tưởng
người anh em đồng hương hân hoan đón nhận. Nhưng tình hình biến chuyển khác
hẳn. Khi nghe Chúa đọc và giải nghĩa Thánh kinh ở Hội đường, họ cũng nhận là có
những điều hay, nhưng nghĩ tới gốc gác tầm thường của Chúa, họ cho Ngài là một
người không đáng tin. Bởi không tin nên họ cũng không nhận được phép lạ nào.
Có thể nói Chúa thất
bại nơi quê hương. Cũng vậy, Giáo Hội nhiều lúc đã thất bại. Có người nói: “Tôi
tin Đức Kitô, nhưng không tin Giáo Hội”. Thực ra Giáo Hội lại chính là khía
cạnh nhân tính của Đức Kitô. Giáo Hội gồm những con người: các giám mục, linh
mục, giáo dân. Những con người đó chẳng những quá quen thuộc mà có khi còn bất
toàn nữa. Nhiều người thời nay đã vấp ngã vì Giáo Hội, cũng như những người
đồng hương của Chúa Giêsu đã từ chối, không tin nhận Ngài. Đoạn Tin Mừng kết
thúc bằng những lời than phiền: “Chúa Giêsu ngạc nhiên vì họ thiếu lòng tin”.
Thực ra, Chúa đâu có ngạc nhiên vì Chúa đã dựng nên con người có tự do. Chúa
quá rõ tâm địa những con người đó, có ngày họ sẽ nổi lên chống lại Chúa, sẽ làm
theo ý họ chứ không theo ý Chúa. Nhưng một khi đã cho con người tự do thì Chúa
không rút lại, Chúa tôn trọng tự do của con người dù chúng làm cho Chúa buồn
lòng. Chính vì vậy, chúng ta thấy ân huệ đức tin thật là cao quí.
Lạy Chúa, chúng con
tin Chúa đã nhập thể làm người để cứu chuộc chúng con. Xin ban ơn đức tin cho
những người đã được nghe biết Tin Mừng để họ đón nhận Chúa và được Ngài cứu độ.
Chúng con xin tạ ơn Chúa.
11. Bụt nhà không thiêng – Lm
Jos. Tạ
Duy Tuyền.
Trong truyện cổ Trung hoa có kể rằng: Dương Phủ lúc còn nhỏ nhà nghèo,
nhưng hết sức cấy cầy để phụng dưỡng cha mẹ. Một hôm ông nghe bên đất Thục có
ông Võ Tề đại sư rất nổi tiếng, ông liền xin song thân đến tầm sư học đạo. Đi
được nửa đường, ông gặp một vị lão tăng bảo ông rằng:
- Được gặp Võ Tề đại sư chẳng bằng gặp Phật
Dương phủ hỏi: Phật ở đâu?
Lão tăng bảo rằng: ngươi cứ quay trở về, gặp người nào quấn vải trên
người, đi dép ngược là chính Đức Phật đó.
Dương phủ nghe lời quay về, đi đường chẳng gặp ai cả. Về tới nhà, đêm
khuya, trời tối, ông gọi cửa. Mẹ ông nghe tiếng con mừng quá, chạy vội ra, quấn
vội chiếc mền vào người, đi đôi dép ngược ra mở cửa cho ông. Bấy giờ ông nhìn
kỹ, giống như hình dáng Đức Phật mà lão tăng đã mô tả.
Từ đó, ông mới hiểu
ra rằng: Phật chẳng ở đâu xa mà là chính cha mẹ ở trong nhà. Đúng như cha ông
ta vẫn nói: "Tu đâu cho bằng tu nhà - Thờ cha kính mẹ mới là đạo
con". Thế nhưng, thói đời thì vẫn thường là: "Bụt nhà không thiêng"
hay "Gần Chùa gọi Bụt bằng anh". Người ta xem thường những con người
đang chung sống với mình. Ít ai nhận ra điều hay, cái đẹp mà những người thân
nhất đang cống hiến cho chúng ta. Có khi còn dửng dưng, xem thường và cư xử
thiếu kính trọng với những con người đang sống vì chúng ta. Có nhiều người ở
ngoài đời thì nhẹ nhàng, tao nhã, lịch sự, về nhà lại gắt gỏng, chửi chồng đánh
con hay đánh vợ chửi con. Có nhiều người thì dễ dàng mở miệng khen ngợi hàng
xóm láng giếng, kể cả người dưng nước lã, thế mà, người trong gia đình lại suốt
ngày cau có, phàn nàn. Có nhiều người luôn nghĩ cách làm vui lòng hàng xóm
nhưng lại tàn bạo thô thiển với gia đình dòng tộc. Có nhiều người luôn tỏ ra
đáng yêu trước người dưng nước lã, nhưng lại đáng ghét với người thân họ
hàng.Họ chính là những người dại khờ mà cha ông ta bảo rằng: "khôn nhà dại
chợ", hay "làm phúc nơi nao để cầu cao rách nát".
Đó cũng là thái độ
của những người đồng hương với Chúa Giêsu. Họ đã vấp phạm với Chúa. Vì họ quá
biết về gốc gác, gia cảnh của Chúa. Con bác thợ mộc và bà Maria đang chung sống
giữa họ. Đầu óc thủ cựu, lại nặng thành kiến nên không thể nhận ra thiên tính
nơi con người của Chúa Giêsu. Dù rằng họ thán phục về tài ăn nói lưu loát của
Chúa. Dù rằng họ thán phục vì sự hiểu biết Kinh Thánh của Chúa. Dù rằng họ đã
chứng kiến biết bao phép lạ mà Chúa đã làm để cứu chữa các bệnh nhân khỏi đau
khổ bệnh tật và khỏi cái chết đã định. Nhưng vì sự kiêu ngạo, cố chấp, dân Do
Thái đã không chấp nhận một vì Thiên Chúa quá giản dị như Giêsu con của bác thợ
mộc thành Nagiarét. Đối với một dân tộc đã từng tự hào có Thiên Chúa ở cùng. Có
cánh tay quyền năng của Chúa đã giúp họ đánh bại quân thù. Tâm trí họ chỉ trông
đợi một Đấng Messia oai hùng, Đấng sẽ đến trị vì muôn nước và sẽ giúp họ làm bá
chủ hoàn cầu. Chính vì lẽ đó, người đồng hương đã không nhận ra Chúa là Đấng
Messia và còn có những lời nói, cử chỉ bất kính. Với thái độ cực đoan đó, Chúa
Giêsu đã vạch trần tâm ý của họ với một lời thật xót xa "Không một tiên
tri nào được kính trọng tại quê hương mình".
Đó là cách cư xử bất
công của con người ngày hôm qua cũng như hôm nay. Họ đánh giá nhau theo định
kiến có sẵn trong đầu. Đôi khi còn bị ác cảm, yên trí về địa vị, gia tộc và quá
khứ của một người, khiến chúng ta đánh giá sai lệch và nông cạn về nhau. Thực
tế là vậy, khi chúng ta đã không có cái nhìn khách quan sẽ dẫn đến những nhận
định bất công và thiếu trung thực. Vì "Yêu ai thì nói quá ưa - Ghét ai nói
thiếu nói thừa như không". Người tốt hay xấu tùy thuộc vào cái nhìn của
chúng ta. Có người ở đây được coi là xấu, ở nơi khác lại được đánh giá là tốt.
Có người ở nhà được coi là vô tích sự nhưng ở ngoài lại hoạt bát nhanh nhẹn. Có
người ở đây được tán thưởng, ngợi khen, về nhà bị khinh bỉ, xem thường.
Phải chăng Lời Chúa
hôm nay là lời nhắc nhở về thái độ vô ơn và bất cập của chúng ta? Tại sao chúng
ta không khuyến khích nhau vươn lên thay vì kèn cựa và nói hành nói xấu lẫn
nhau? Tại sao chúng ta không có cái nhìn cái tốt về nhau để sống vui tươi lạc
quan, thay cho cái nhìn thiển cận và thiếu yêu thương chỉ dẫn đến đau buồn và
thất vọng? Xin Chúa giúp chúng ta đủ khôn ngoan nhận ra giá trị lớn lao của
nhau, để có thái độ tôn trọng và tri ân. Xin Chúa ban cho chúng ta một tâm hồn
rộng mở và giầu lòng quảng đại để chúng ta đón nhận nhau trong yêu thương, và
nhất là biết đối xử tốt với nhau khi còn đang sống bên nhau, đừng để thời gian
trôi qua trong sự tiếc nuối xót xa... vì mình đã không một lần đối xử tốt với
những người thân yêu mà nay đã không còn. Amen.
12. Trân trọng con người vì phẩm chất của họ.
(Suy niệm của Lm. Inhaxiô
Trần Ngà)
Tagore (1861-1941) là một đại thi hào của Ấn Độ, đoạt giải Nobel về văn
chương năm 1913, có tài làm thơ ngay khi còn nhỏ tuổi.
Lúc còn niên thiếu, thỉnh thoảng Tagore làm một vài bài thơ gửi đăng
trên tờ báo do thân phụ của mình đảm trách phần biên tập. Khi thấy những bài
thơ gửi đến ký tên con mình, người cha chẳng thèm đọc thơ mà quẳng ngay vào sọt
rác vì cho rằng con mình còn nhỏ dại thì biết gì thi ca.
Khi hiểu rõ sự tình, Tagore chép lại những bài thơ mà cậu đã gửi đăng
báo, không ký tên thật của mình nữa mà lấy một bút hiệu khác rồi gửi lại cho
toà báo.
Lần nầy, thân phụ của Tagore nhận thấy đây là những bài thơ có giá trị
và cho đăng ngay lên báo mà không hề hay biết đó là những bài thơ của con trai
mình, những bài thơ mà trước đây ông đã quẳng vào sọt rác.
Đúng là: "Bụt
nhà không thiêng", hay nói như Chúa Giê-su: "Ngôn sứ có bị rẻ rúng,
thì cũng chỉ là ở chính quê hương mình, hay giữa đám bà con thân thuộc, và
trong gia đình mình mà thôi" (Mc 6, 4).
Ngay cả Chúa Giê-su
cũng phải chịu cùng một số phận đó.
Mặc dù danh tiếng
Chúa Giê-su đã vang dội nhiều nơi nhờ những lời rao giảng khôn ngoan, nhờ việc
chữa lành nhiều người bệnh tật và nhờ những phép lạ Người làm, thế nhưng khi
trở về quê quán, những người đồng hương nhìn vào gia thế thanh bần của Chúa
Giê-su, nhìn đến anh chị em họ hàng của Người thuộc hàng dân dã, và ngay cả bản
thân Người trước đây cũng chỉ là một anh thợ mộc bình dị trong làng, nên họ
không còn quý trọng và đặt niềm tin vào Người nữa.
Họ xì xào bàn tán
với nhau: "Ông ta không phải là bác thợ, con bà Ma-ri-a, và anh em của các
ông Gia-cô-bê, Giô-xết, Giu-đa và Si-môn sao? Chị em của ông không phải là bà
con lối xóm với chúng ta sao? Và họ vấp ngã vì Người" (Mc 6,3).
Bấy giờ Chúa Giê-su
nêu lên một nhận định có phần chua xót: "Ngôn sứ có bị rẻ rúng, thì cũng
chỉ là ở chính quê hương mình, hay giữa đám bà con thân thuộc, và trong gia
đình mình mà thôi."
Thế là Chúa Giê-su
chẳng làm được phép lạ nào tại Na-da-rét (Mc 6, 5) cho người đồng hương. Người
rời bỏ quê nhà đi rao giảng nơi khác.
Tiếc thay, vì đánh
giá Chúa Giê-su theo lớp vỏ bên ngoài, dân làng Na-da-rét đánh mất dịp may đón
nhận những hồng phúc mà Chúa Giê-su ưu ái dành cho họ.
Việc đánh giá Chúa
Giê-su dựa vào gia thế, nghề nghiệp mà không dựa vào phẩm chất của Người đã
chứng tỏ cho thấy dân thành Na-da-rét đề cao giá trị vật chất mà xem nhẹ giá
trị tinh thần.
Có giai thoại kể rằng một người thù ghét chủ tiệm buôn lớn, đã lợi dụng
sơ hở của chủ nhân nên lẻn vào cửa tiệm giữa đêm khuya. Y tháo gỡ miếng giấy
ghi giá bán của những mặt hàng có giá trị cao, đem dán vào những mặt hàng rẻ
mạt, rồi gỡ miếng giấy ghi giá bán những mặt hàng rẻ mạt gắn vào những món hàng
quý báu. Thế là các món hàng quý báu bị mất giá nghiêm trọng còn những món hàng
rẻ mạt thì được nâng cao giá trị gấp trăm lần. Hành động quái ác nầy khiến
khách hàng không thể nhận ra đâu là giá trị đích thực của các món hàng nên đã
mua lầm một cách tai hại (ý tưởng của Frère Phong trong cuốn "mắm muối cho
bữa ăn hằng ngày")
Ngày nay, các giá trị
của đời sống con người cũng đang bị đảo lộn y hệt như thế, khiến nhiều người
đua đòi chạy theo những điều phù phiếm mà rời xa những giá trị tinh thần và văn
hoá cao đẹp.
Vì đề cao giá trị
vật chất và xem nhẹ giá trị tinh thần nên giới trẻ ngày nay đua đòi ăn mặc hợp
thời trang, dù phải mặc những loại y phục thiếu nết na và kỳ quái, và cho rằng
có như thế mới khẳng định được giá trị của mình!
Vì đề cao giá trị
vật chất và xem nhẹ giá trị tinh thần nên nhiều người sẵn sàng hiến thân làm nô
lệ cho tiền bạc, cố tìm cách trở nên giàu sang bằng mọi giá, cho dù phải bán rẻ
lương tâm, danh dự và ngay cả thân xác mình!
Vì đề cao giá trị
vật chất và xem nhẹ giá trị tinh thần nên người ta đánh giá con người dựa theo
số lượng của cải mà người đó sở hữu chứ không dựa vào phẩm chất cao đẹp bên
trong.
Trước thực trạng đó,
Công Đồng Vaticano II nhắc nhở mọi người: "Giá trị con người không hệ tại
những gì người ta sở hữu nhưng tuỳ thuộc phẩm chất của mỗi người"
Nguyện xin Chúa
Giê-su giúp chúng ta đừng theo vết dân thành Na-da-rét ngày xưa, đánh giá con
người theo hình tướng bên ngoài, nhưng biết tôn trọng con người vì phẩm chất
cao quý của họ và vì họ là chi thể của Chúa Giê-su và là hiện thân của Thiên
Chúa.
Và xin cho nhân loại
hôm nay biết nhận ra đâu là giá trị tinh thần cao quý đáng theo đuổi suốt đời
và đâu là điều xa hoa phù phiếm không nên quyến luyến ham mê.
13. Lắng nghe Lời Chúa.
Trước thái độ cứng
lòng của dân làng Nagiarét, chúng ta cùng tìm hiểu và chia sẻ về việc lắng nghe
lời Chúa.
Giữa giòng đời huyên
náo và quay cuồng, đôi lúc chúng ta cảm thấy vọng lên từ thẳm sâu cõi lòng lời
thì thầm sau đây:
- Hãy dừng lại. Đừng
chạy nữa và đừng nói nữa. Hãy để ngoài tai những âm thanh ồn ào. Vì lòng yêu
mến Chúa, hãy dành lấy một khoảnh khắc thinh lặng. Hãy lắng nghe tiếng nói từ
trời cao, vang lên trong tâm hồn mỗi người chúng ta.
Thực vậy, hãy để
ngoài tai những âm thanh ồn ào của thế gian, vì chúng chỉ nói với chúng ta
những điều điên cuồng và dối trá, để rồi sẽ dẫn chúng ta tới chỗ diệt vong.
Thật là dại dột, nếu
để cho cuộc đời vùi dập chúng ta như cánh hoa bị giòng nước cuốn trôi, vì nguy
hiểm đang chờ sẵn. Hãy đề cao cảnh giác và hãy nhớ rằng tất cả những gì tốt đẹp
đều xuất phát từ trời cao, đều do Chúa Cha, cội nguồn mọi ánh sáng, đổ xuống.
Chính Ngài đã ban cho
chúng ta đời sống ơn sủng là như tấm áo cưới để được đón nhận vào quê hương
nước trời. Chỉ mình Ngài mới có thể trao ban cho chúng ta một cuộc sống không
bao giờ tàn úa.
Trong khi con người
thì thay đổi và chóng qua như một làn khói tỏa, như một áng mây bay, thì chỉ
mình Thiên Chúa mới là Đấng trung thành, trước sau như một. Trời và đất sẽ qua
đi nhưng lời Chúa sẽ chẳng bao giờ qua đi. Ngài không bao giờ quên mất niềm
hạnh phúc vĩnh cửu, như là phần thưởng Ngài hứa ban cho những kẻ yêu mến và
phụng thờ Ngài.
Ngay từ thuở đời
đời, Ngài đã tạo dựng chúng ta, chọn lựa chúng ta và yêu thương chúng ta, mặc
dù chúng ta chẳng có công trạng gì. Bởi đó hãy cảm tạ Ngài không ngớt.
Lời ban sự sống, đó
là Tin Mừng, mà chúng ta được nghe ít nữa là trong ngày Chúa nhật. Vậy thì
chúng ta đã đón nhận lời Chúa như thế nào? Chăm chú lắng nghe? Hay qua lần
chiếu lượt, như một bổn phận phải làm cho xong.
Lời đem chân lý đó
là Kinh Thánh. Có bao giờ chúng ta mở ra để đọc và suy nghĩ, hay là chúng ta sẽ
thầm bảo rằng: làm gì có thời giờ cho những công việc phù phiếm ấy.
Mỗi ngày chúng ta có
biết bao nhiêu thời giờ để làm lụng, để ăn uống, để ngủ nghỉ, để giải trí, để
cắm đầu vào những cuốn chuyện nhảm nhí như thuốc độc giết hại tâm hồn. Nhưng
lại không có lấy một chút hứng thú cho những việc đạo đức, cho những sự thiêng
liêng.
Hãy cầu xin với Chúa
Thánh Thần, Đấng ngự trong tâm hồn mỗi người, cho chúng ta biết yêu thích lắng
nghe lời Chúa, để rồi sẽ ghi nhớ trong cõi lòng của mình, như lời thánh Phaolô
khuyên nhủ:
- Hãy mau nghe nhưng
chậm nói.
Đúng thế, hãy yêu
thích lắng nghe lời Chúa, và lời Chúa sẽ dần dần uốn nắn sửa đổi chúng ta. Lời
Chúa là ánh sáng đánh tan sương mù vây bủa cuộc đời. Lời Chúa là tiêu chuẩn
hướng dẫn cho mọi hành động. Lời Chúa sẽ đánh động tâm can và là một thứ khí
giới bảo đảm cho chúng ta trước mọi cơn cám dỗ của thù địch.
Hãy mau nghe nhưng
chậm nói, vì nói nhiều thì thường là nói bậy. Ai kiểm soát được lời nói của
mình thì đã xóa bỏ được rất nhiều tội lỗi và sai phạm.
Ước chi lời Chúa
được lắng nghe, sẽ đọng lại nơi tâm hồn và trở nên khuôn mẫu cho đời sống người
Kitô hữu chúng ta.
14. Ngạc nhiên.
Người ta thường nói
“không nơi đâu đẹp bằng quê hương”, “ta về ta tắm ao ta, dù trong dù đục ao nhà
vẫn hơn”. Khi nói những điều đó là người ta muốn minh chứng rằng: bất cứ ai
cũng yêu mến quê hương, yêu mến nơi sinh trưởng, nơi chôn nhau cắt rốn của
mình. Đây là xét về tình cảm cá nhân mỗi người dành cho quê hương, còn về chính
quê hương, đối lại với cá nhân, tức là tình cảm của những người đồng hương dành
cho cá nhân, thì phải chấp nhận chân lý bất hủ của Chúa Giêsu trong bài Tin
Mừng hôm nay là “không một ngôn sứ nào được chấp nhận tại quê hương mình”. Đây
cũng là một quan niệm cố hữu bình dân: “Bụt nhà không thiêng”. Chúa Giêsu đã
tuyên bố chân lý bất hủ này về chính bản thân Ngài tại quê hương Nagiarét của
Ngài.
Ngài trở về quê
hương Nagiarét sau hơn một năm đi giảng dạy khắp nơi. Hôm ấy đúng vào ngày
Sabat, mọi người đến hội đường để nghe đọc Kinh Thánh và nghe diễn giảng. Chúa
Giêsu cũng vào đây để dự phụng vụ lời Chúa. Hôm nay, sau bài đọc, như luật cho
phép, Ngài diễn giảng lời Chúa. Kết quả: dân chúng không nhận ra Ngài là ai và
họ khinh khi Ngài, họ có thái độ hiểu lầm Ngài, hiểu lệch lạc về con người của
Ngài. Bởi vì Ngài nói như một người có uy quyền, như bậc thầy nói với học trò,
như một người muốn gây dựng cho mọi người lòng tín nhiệm nhau để tiến tới tin
nhau. Điều Ngài dạy vượt mọi khuôn phép cổ truyền đến nỗi mọi người phải thắc
mắc.
Nghĩa là trước những
lời giảng dạy của Chúa Giêsu, dân làng Nagiarét ngạc nhiên, vì họ thấy Ngài
không đi học ở trường lớp nào mà sao lại có những lời lẽ khôn ngoan, cao siêu,
mới lạ. Mặt khác, họ thấy Ngài chỉ là con bà Maria và bác Giuse thợ mộc, bản
thân Ngài cũng chỉ là một anh phó mộc, mà sao có thể đảm nhận chương trình đại
sự của Thiên Chúa được? Họ không thể ngờ được giữa bụi đất lại có kim cương, họ
không thể hiểu được nơi Chúa có hai bản tính, họ không thể nhận ra yếu tố Thiên
Chúa và con người, hữu hạn và vĩnh cửu, trời và đất, hạnh phúc và đau khổ giao
hòa lại trong một thực tại duy nhất, là nơi con người Chúa Giêsu. Đó là điều
làm cho họ vấp phạm, họ khinh thường Chúa và không thiết nghe lời chân lý của
Ngài.
Nói rõ hơn, dân làng
Nagiarét đã ngạc nhiên về Chúa Giêsu khi thấy Ngài giảng dạy một cách khôn ngoan,
thông thái và có thẩm quyền, nghĩa là họ vừa thán phục vừa kinh ngạc. Nhưng vì
biết quá rõ về Chúa: thợ mộc, con thợ mộc, từ thán phục kinh ngạc họ chuyển
sang thái độ bỡ ngỡ, nghĩa là kinh ngạc nhưng nghi ngờ. Càng nghĩ đến thân thế,
nguồn gốc, địa vị xã hội và họ hàng Ngài, họ càng thấy khó chịu, nên họ có vẻ
châm biếm khi gọi Ngài là thợ mộc. Một người như vậy mà có thể là ngôn sứ, là
Đấng Mêsia ư? Trăm lần không, ngàn lần không, và họ đã bị vấp phạm, có nghĩa là
bị xúc động mạnh vì bị chạm tự ái. Họ không thể công nhận một người như thế làm
ngôn sứ, làm Đấng Mêsia của họ, cho dù Ngài ăn nói giỏi hay làm được phép lạ
cũng thế. Từ đó, sự hiện diện của Ngài khiến họ không thể chịu nổi.
Dân làng Nagiarét
ngạc nhiên về Chúa, và Chúa cũng ngạc nhiên về họ, Ngài ngạc nhiên vì họ cứng
lòng tin, kiêu căng và cố chấp. Chính thái độ kiêu căng, cứng lòng đó đã làm tê
liệt năng lực làm phép lạ của Chúa như Tin Mừng đã quả quyết: “Ngài không thể
làm được phép lạ nào tại đó vì họ cứng lòng tin”.
Chúa Giêsu ngạc
nhiên vì dân làng Nagiarét cứng lòng tin, ngày nay chắc Ngài vẫn còn phải ngạc
nhiên hơn nữa vì sự cứng lòng tin của nhiều người Công giáo, vì dù sao người
Công giáo cũng phải biết Chúa rõ hơn dân làng Nagiarét. Dân làng Nagiarét tưởng
rằng họ biết rõ Chúa, nhưng kỳ thực họ biết rất hời hợt, thiển cận, chẳng hạn:
ngay nơi sinh của Chúa họ cũng không biết, họ cứ tưởng Ngài sinh ra và lớn lên
ở chính Nagiarét, một làng nhỏ bé, nghèo nàn. Nhiều người Công giáo cũng thế,
đi đạo vì truyền thống gia đình, vì sinh ra trong gia đình Công giáo, giữ đạo
vì thói quen, cho nên tưởng rằng biết Chúa, biết đạo lý, nhưng kỳ thực không
biết gì hay biết không được bao nhiêu. Thế nên, mỗi người cần suy nghĩ: Chúa có
ngạc nhiên về đức tin non yếu của chúng ta, về sự hiểu biết Chúa quá ít, hiểu
biết về Kinh Thánh, giáo lý quá ít, và nhất là có phải Chúa rất ngạc nhiên về
cách sống của chúng ta không?
Đàng khác, bài Tin
Mừng hôm nay còn đặt ra cho chúng ta một điều nữa cần suy nghĩ, đó là từ chối
hay đón nhận Chúa là thái độ hoàn toàn tự do của con người. Người ta có quyền
chối bỏ cũng như có quyền chấp nhận. Thiên Chúa không áp đặt ai hay cố tình đưa
ai vào một thế triệt buộc nào đó. Nhưng thời nào cái quyền tự do kia cũng là
con dao hai lưỡi khiến phải đề phòng, người khôn ngoan bao giờ cũng dè dặt.
Giả như chúng ta thử
đặt mình vào số những người có mặt trong hội đường Nagiarét hôm ấy để nghe
Chúa, chúng ta sẽ phản ứng thế nào? Chúng ta có quyền trách dân làng Nagiarét
quá vội vàng hoặc tiếc thay cho họ vì họ đã bỏ lỡ cơ hội ngàn vàng. Nhưng nếu
suy nghĩ kỹ, chúng ta sẽ tự trách mình, và còn tiếc nuối biết bao cơ may trong
đời chúng ta đã đánh mất vì quan niệm hay cái nhìn hẹp hòi của chúng ta.
Nói rõ hơn, thái độ
từ khước Chúa Giêsu một cách hấp tấp, hồ đồ, chỉ vì thành kiến của dân làng
nagiarét. Thái độ đó nhắc nhở chúng ta kiểm điểm về cách chúng ta phán đoán và
đánh giá trị người khác, chúng ta cũng đã nhiều lần phán đoán hay đánh giá
người khác hoặc vội vàng, hấp tấp, hồ đồ, hoặc không trung thực vì thành kiến,
vì tự ái, vì ganh tị, đôi khi còn bài bác, dèm pha nữa. Chúng ta hãy kiểm điểm
và sửa chữa lại tật xấu này để mối tương giao của chúng ta với mọi người được
tốt đẹp hơn. Chúng ta hãy nhớ: người hay phán đoán, nhất là phán đoán hồ đồ,
không sống được với ai, không chơi được với ai, và cũng không ai dám chơi với
họ, họ bị mất niềm tin nơi mọi người.
15. Thiên
kiến.
Cổ học tinh hoa có thuật chuyện “Mất búa”, đại khái như sau: Một người
thợ mộc làm việc trong vườn. Thằng bé con nhà hàng xóm sang ngồi xem. Mải làm,
lúc cần đến búa, ông tìm mãi không thấy. Ông nghi thằng bé đã ăn cắp búa. Nhìn
mặt nó đúng là mặt thằng ăn cắp búa. Nghe lời nó nói đúng là giọng điệu của
thằng ăn cắp búa. Hỏi thì nó chối đúng là tâm địa gian manh. Được một lúc, ông
lại thấy cái búa nằm khuất đâu đó. Nhìn lại mặt thằng bé thì thấy mặt mũi nó
hiền lành dễ thương, khác với mặt thằng ăn cắp búa. Nghe lời nó nói, đúng là
con nhà gia giáo, khác với lời ăn tiếng nói của thằng ăn cắp búa. Hỏi nó thì nó
thưa, đúng là con nhà lương thiện, khác hẳn với thằng ăn cắp búa.
Câu chuyện trên nói
lên thiên kiến của con người. Thiên kiến là ý kiến mình có sẵn về một người hay
một vấn đề. Người có thiên kiến xét người và vật theo suy nghĩ riêng chứ không
dựa trên cơ sở khách quan trung thực. Thiên kiến là mắt kính mầu. Vì đeo kính
mầu nên ta thấy mọi vật đều nhuộm mầu của kính. Đeo kính mầu xanh, ta thấy mọi
vật đều xanh. Đeo kính mầu hồng ta thấy mọi vật đều hồng. Hồng, xanh là ở mắt
kính chứ không ở sự vật. Vì thế phán đoán của người có thiên kiến thường không
chính xác.
Thiên kiến có nguồn
gốc ở sự thiếu học hỏi. Vì không được học nên hiểu biết giới hạn.
Thiếu hiểu biết nên phán đoán thiếu chính xác.
Thiên kiến cũng do đầu
óc thiển cận, hẹp hòi. Tục ngữ có câu: “Ếch ngồi đáy giếng coi trời
bằng vung”. Con ếch ngồi dưới đáy giếng chỉ nhìn thấy một mảnh trời vừa bằng
miệng giếng, cho rằng trời chỉ có thế. Người có đầu óc thiển cận hẹp hòi cũng
tưởng mọi chân lý đều chứa trong đầu óc của mình cả.
Thiên kiến thường do
sự
thiếu khiêm tốn. Sự thật mênh mông. Chẳng ai dám tự hào mình biết tất
cả sự thật. Người khiêm tốn là người thấy rõ giới hạn của mình, nên cố gắng đi
tìm sự thật. Chỉ những người thiếu khiêm tốn mới hay huênh hoang tự đắc và chủ
quan.
Thiên kiến thường
dẫn đến những hậu quả tai hại. Vì thiên kiến, vua quan triều Nguyễn đã không
chấp thuận những kiến nghị đổi mới của Nguyễn Trường Tộ. Nên đã để đất nước
chìm trong lạc hậu. Nếu nghe theo chương trình đổi mới, có lẽ đất nước ta đã
tiến nhanh hơn Nhật Bản. Vì Nguyễn Trường Tộ đã nhìn thấy vấn đề và đề nghị từ
cuối thế kỷ 19, trong khi Nhật mới chỉ canh tân từ đầu thế kỷ 20.
Nếu trong đời sống
xã hội thiên kiến đã đưa đến những hậu quả tai hại, thì trong đời sống thiêng
liêng, thiên kiến cũng gây ra những thiệt hại không kém.
Người dân làng
Nagiarét mang nặng thiên kiến về Đức Giêsu. Dưới mắt họ, Người chỉ là một anh
thợ mộc tầm thường, nghèo nàn và chẳng có gì đặc biệt. Người xuất thân trong
một gia đình nghèo hèn, không danh giá. Họ biết rõ cha mẹ, họ hàng của Người.
Thấy Người làm được những việc kỳ lạ. Nghe miệng Người giảng những điều khôn
ngoan. Họ ngạc nhiên, nhưng không tin. Đối với họ, Đấng Cứu Thế phải là một
Đấng phi thường, không ai biết rõ nguồn gốc. Hơn nữa, Đấng Cứu Thế phải oai
phong lẫm liệt, đánh đông dẹp bắc rồi lên ngôi vua trị vì thiên hạ. Đàng này,
Đức Giêsu thì họ biết rõ nguồn gốc. Người lại quá hiền lành khiêm nhường. Tướng
mạo không giống như hình ảnh Đấng Cứu Thế mà họ nuôi trong đầu óc. Vì thế, họ
không tin. Vì họ không tin, nên Đức Giêsu không thể làm phép lạ nào ở đó. Người
bỏ họ mà đi. Không bao giờ Người trở lại Nagiarét nữa. Thật là thiệt hại cho
làng quê Nagiarét. Họ đã để lỡ cơ hội đón tiếp Đấng Cứu Thế. Họ đã để lỡ cơ hội
đón nhận ơn cứu chuộc. Đây là cơ hội ngàn năm một thuở. Chỉ đến một lần trong
đời. Rồi thôi. Ai để lỡ sẽ không bao giờ có cơ hội chuộc lại. Thiên kiến đã làm
hại họ.
Rất nhiều khi ta
cũng mang nặng thiên kiến. Thiên kiến đối với anh em. Thiên kiến đối với Chúa.
Hôm nay, rút kinh nghiệm của những người dân làng Nagiarét, ta hãy tránh thiên
kiến bằng cách tìm học hỏi để biết Chúa, biết giáo lý của Chúa hơn. Nhất là có
tâm hồn mở rộng và khiêm nhường để biết đón nhận Chúa, đón nhận thánh ý Chúa.
Nếu ta khiêm tốn đón nhận, Chúa sẽ dạy dỗ ta những chân lý nước trời đem lại
hạnh phúc cho ta.
16. Đức tin.
Nghe Chúa Giêsu giảng dạy, dân làng Nagiarét đã bỡ ngỡ về
giáo lý của Ngài. Hơn nữa, họ còn ngạc nhiên về những phép lạ Ngài làm để rồi
đưa ra câu hỏi:
- Bởi đâu Ngài được như thế?
Dầu vậy họ vẫn không tin và Phúc âm còn ghi lại: Họ đã vấp
phạm đến Ngài. Sự kiện cứng lòng này đã khiến cho Chúa Giêsu phải sửng sốt. Vậy
đâu là lý do tạo nên tình trạng đáng buồn ấy? Để trả lời cho câu hỏi trên,
trước hết chúng ta phải xác định xem trong thực tế, chúng ta được đức tin như
thế nào?
Phần đông các tôn giáo đều tin vào một Đấng tối cao và quan
niệm đạo là một sự cố gắng của con người, để tìm tòi và vươn lên tới thế giới
thiêng liêng.
Sở dĩ như vậy là vì sống trong một thế giới hữu hạn và đầy
khuyết điểm, tự nhiên con người mong ước một thế giới vô biên và hoàn hảo.
Cảm thấy mình yếu đuối và tội lỗi, con người cố tìm một lối
thoát, bằng cách tin vào một Đấng linh thiêng có thể cứu mình thoát khỏi vòng
tội lỗi và đưa tới quê hương hạnh phúc.
Như thế là con người đã cậy dựa vào sức riêng của mình mình
để tìm kiếm một Đấng siêu việt và một thế giới hạnh phúc.
Trong khi đó, quan điểm của Kitô giáo thì trái ngược hẳn.
Thực vậy, trong mối tương giao giữa Thiên Chúa và con người,
sự bắt đầu không phải là từ phía con người, nhưng là từ phía Thiên Chúa. Con người không thể tự mình vươn tới Thiên Chúa,
nhưng chính là Thiên Chúa đã cúi xuông đến tận con người.
Kitô giáo không từ dưới mà đi lên, như các tôn giáo khác,
nhưng đã từ trên đi xuống… Chính Thiên Chúa đã can thiệp vào đời sống con
người, tỏ lộ cho con người biết ý định và chương trình cứu độ của Ngài. Nếu con
người có thể đáp lại và tìm đến với Thiên Chúa, là vì chính Thiên Chúa đã tự ý
lên tiếng kêu gọi và tìm đến với họ trước.
Do đó, muốn tìm thấy Thiên Chúa, con người không được dựa
vào sức riêng của mình, nhưng phải dựa vào Chúa.
Như vậy đức tin là một ơn Chúa ban, vì đức tin trước khi là
sự chấp nhận của con người thì đã là một lời kêu mời của Thiên Chúa. Nếu Ngài
không kêu mời, con người chẳng biết gì như lời Đức Kitô đã nói:
- Không ai đến được với Ta mà không được Chúa Cha lôi kéo và
không ai đến được với Chúa Cha mà không qua Ta.
Như thế, đức tin là việc Chúa kêu gọi trước và con người đáp
trả lại sau.
Vậy tại sao những người Nagiarét nghe Chúa giảng và nhìn
Chúa làm phép lạ mà vẫn không tin?
Như trên chúng ta đã nói:
- Đức tin là một ơn Chúa ban.
Dầu vậy cũng đừng vội kết luận:
- Người không tin là vì không được Chúa ban.
Sở dĩ như thế vì đức tin còn là một sự cộng tác của chúng ta
vào ơn Chúa, còn là sự chấp nhận và đáp trả lời mời gọi của Thiên Chúa. Như vậy
phải kết luận rằng:
- Những kẻ nghe lời Chúa giảng và chứng kiến những phép lạ
Chúa làm mà không tin, vì họ không chấp nhận. Sở dĩ họ không chấp nhận vì họ đã
đóng khung Thiên Chúa và tôn giáo trong những thành kiến hẹp hòi của họ.
Chẳng hạn vì tinh thần tôn giáo từ ngàn xưa, họ không thế
nào chấp nhận Đức Kitô là hiện thân của nước trời, là phản ảnh của sự khôn
ngoan Thiên Chúa.
Chẳng hạn vì thành kiến về Thiên Chúa và đường lối của Ngài,
họ không thể chấp nhận sự hiện diện của Thiên Chúa nơi một con người đơn giản,
khiêm tốn và nghèo khó, là Đức Kitô.
Họ mang sẵn trong đầu óc những ý nghĩ về Thiên Chúa, cho nên
thay vì đón nhận sự tỏ lộ, sự mạc khải của Ngài, thì họ lại bắt Ngài phải trở
nên giống những điều họ mường tượng.
Chính vì thế khi hình ảnh hoàn toàn của Chúa Cha là Đức Kitô
ở trước mặt, họ đã không thể nhận ra.
Chúng ta cũng vậy, chúng ta thường mang nhiều thành kiến về
những phương tiện chúng ta tưởng rằng Chúa dùng để đến với chúng ta và đưa
chúng ta về với Ngài.
Do đó, biết bao nhiêu ơn sủng đã bị đóng lại, biết bao nhiêu
ân huệ đã trở thành vô ích chỉ vì chúng ta thiếu sẵn sàng đón nhận cái bất ngờ
của Thiên Chúa.
Đường lối của Thiên Chúa thì khác với đường lối của chúng
ta. Thế nhưng, đường lối ấy sẽ kéo chúng ta tới nguồn ơn cứu độ và tới hạnh
phúc vĩnh cửu.
17. Thành kiến.
Ông ta là ai vậy? Bởi đâu ông ta đã làm được những chuyện lạ
lùng như thế? Ông ta không phải là con ông Giuse và bà Maria sao? Họ hàng anh
chị em của ông ta không phải là những người láng giềng của chúng ta sao? Ông ta
không phải là người đã sinh sống và làm nghề thợ mộc ở đây với chúng ta sao? Phải,
đúng lắm. Đó chính là Chúa Giêsu, con của ông Giuse và bà Maria, đã sinh sống
và làm nghề thợ mộc ở Nagiarét 30 năm trời.Nhưng tại sao những người đồng hương
lại ngạc nhiên và thắc mắc về Chúa như vậy? Bởi vì ít lâu nay họ đã nghe dư
luận đồn thổi về những lời giảng dạy mới lạ, đầy uy quyền của Chúa, cũng như đã
nghe dân chúng bàn tán xôn xao về những phép lạ Chúa đã làm ở nơi này nơi kia…
Đó là những công việc, những phép lạ Chúa Giêsu đã làm trước khi Ngài về
Nagiarét, quê hương của Ngài. Nhưng những người đồng hương của Ngài không tin
và không thể tin. Tin làm sao được ông Giêsu đang đứng trước mặt họ đây có thể
làm được những điều lạ lùng như thế, nhất là tin làm sao được ông Giêsu đây là
Thiên sai, Đấng cứu tinh, là Đấng mà dân tộc họ đang trông đợi cả ngàn năm?
Dân làng Nagiarét không thể nào chấp nhận một người mà họ đã
quá biết: thân thế tầm thường, gia đình nghèo nàn. Biết cả họ hàng chẳng danh
giá gì. Biết rõ quá như thế thì làm sao người đó có thể là vị cứu tinh, là Đấng
cứu thế, là Đấng giải thoát cho dân tộc họ được? Quả thực, họ đã bị thành kiến
về giàu nghèo, về giai cấp trong xã hội làm mù quáng, không thể nhận ra bản
tính Thiên Chúa, nhận ra sứ mạng cứu chuộc nơi con người Chúa Giêsu. Từ thành
kiến sai lầm đó họ đâm ra hoài nghi và yêu cầu Chúa làm phép lạ như đã làm ở
những nơi khác. Trước thái độ ít cởi mở và hoài nghi của họ, vì họ không tin,
nên Chúa không làm phép lạ được. Không phải vì Ngài không thể làm, bằng chứng
là Ngài cũng có đặt tay chữa cho mấy người bệnh, nhưng chính vì họ không tin.
Dân làng Nagiarét không tin Chúa Giêsu. Không tin là vì bụt
nhà không thiêng, như có lần Chúa đã nói: “Chẳng ngôn sứ nào được danh tiếng
nơi quê hương mình”, hoặc tệ hơn, như Chúa nói trong bài Tin mừng hôm nay:
“Ngôn sứ có bị rẻ rúng, thì cũng chỉ là ở chính quê hương mình, hay giữa đám bà
con thân thuộc, và trong gia đình mình mà thôi”. Tại sao dân làng Nagiarét
không tin? Họ không tin vì thành kiến. Họ đã đóng khung Thiên Chúa và tôn giáo
trong những định kiến hẹp hòi, có sẵn của họ. Vì thế, họ không thể thấy được
những chân trời rộng lớn và mới mẻ mà Chúa mở ra cho họ. Họ cũng không thể chấp
nhận Chúa Giêsu là hiện thân của nước trời và sự khôn ngoan của Thiên Chúa. Có
ai ngờ Đấng cứu thế lại là một người đơn sơ, khiêm hạ như thế. Đối với người Do
thái đương thời, Chúa Giêsu đến quá ư bất ngờ và quá khác xa với quan niệm họ
sẵn có về Đấng cứu thế. Họ không biết rằng đường lối của Thiên Chúa có thể khác
xa với sự toan tính của loài người.
Qua đó chúng ta rút ra được một bài học thực tế: Thành kiến là một tâm trạng thiên lệch
rất tai hại, là một sự yên trí, phán đoán mọi người mọi vật theo những quan
niệm làm sẵn, có sẵn trong đầu óc, nhất là khi những tư tưởng có sẵn đó lại sai
lạc, thì có thể đưa đến những hậu quả không hay, sai lầm hoặc nguy hại. Thật
vậy, ai đeo kính đen thì nhìn cái gì cũng tối hết; lưỡi đắng thì ăn gì cũng
đắng; lòng buồn cảnh có vui đâu bao giờ. Yêu nên tốt, ghét nên xấu: “Yêu nhau
yêu cả đường đi. Ghét nhau ghét cả tông chi họ hàng”. Lòng chúng ta có khuynh
hướng mạnh về điều gì, thì mắt chúng ta hay tìm, trí chúng ta hay tưởng và rồi
chúng ta phán đoán người khác cũng giống như chúng ta và hơi chút là chúng ta
đoán về đàng đó liền.
Thành kiến là một chứng bệnh di truyền kinh niên bất trị của
loài người, không ai thoát khỏi. Chúng ta hằng to tiếng lên án lối sống phô
trương bên ngoài. Nhưng trên thực tế, chúng ta lại hay căn cứ vào những cái bên
ngoài mà đánh giá thiên hạ. Đánh giá một người theo bên ngoài có thể đúng nhưng
cũng có thể sai lầm. Câu nói: “Trông mặt mà bắt hình dong” không phải là nguyên
tắc chính xác, nên chính Chúa Giêsu có lần khuyên chúng ta: “Đừng có xem mặt mà
bắt hình dong”. Khổng Tử cũng xác nhận: “Người tôi yêu chưa chắc đã tốt; người
tôi ghét chưa chắc đã xấu”. Phong dao cũng có câu: “Người xấu duyên lặn vào
trong. Bao nhiêu người đẹp duyên bong ra ngoài”. Lặn vào thì còn lại, bong ra
thì mất đi rồi. Và hẳn chúng ta cũng không quên câu nói: “Tốt gỗ hơn tốt nước
sơn”,”Xanh vỏ mà đỏ lòng”. Cho nên, đánh giá một người mà chỉ căn cứ vào bề
ngoài có thể là nông nổi, thiển cận và nguy hiểm.
Tóm lại, thành kiến đã làm cho dân làng Nagiarét phán đoán
sai về Chúa Giêsu. Họ đã không nhận ra Ngài là Đấng cứu tinh. Đối với chúng ta
cũng vậy, thành kiến có thể làm chúng ta mù quáng, không nhận định và phê phán
một cách khách quan đúng đắn được. Thành kiến làm chúng ta không thể đối thoại,
cởi mở với người khác và không nhìn thấy cái hay cái tốt nơi người. Vì thế,
chúng ta phải loại bỏ tất cả những gì là thành kiến về bản thân để khỏi tự ti
mặc cảm; cũng như thành kiến về những người chung quanh, để có được một cái
nhìn đúng đắn hơn, một nhận xét chân thành hơn, một phán đoán khách quan hơn,
và một đời sống yêu thương cởi mở hơn.
18. Chối bỏ.
Đức Giêsu trở về quê hương, với những người dân mà Người đã
lớn lên ở giữa họ. Bỗng chốc, họ thấy rõ ràng Người đã thay đổi. Khi rời bỏ
Nagiarét, Người đã tìm thấy ơn gọi thật của Người (việc Người làm), và tặng vật
của Người (sự giáo huấn và chữa lành bệnh) đã nở rộ. Giờ đây Người nổi tiếng là
một thầy dạy và một người hay làm phép lạ.
Thông thường, người ta phải đi xa nhà và xa quê hương mình
để được triển nở. Ở nhà người ta cảm thấy gò bó, vướng víu vì thiếu cơ hội, sự
thách đố và thừa nhận.
Khi trở lại quê nhà, những người ở quê nhà không sẵn sàng
chấp nhận điều đó. Họ muốn nhìn một người đi xa trở về như kẻ đã bỏ họ; họ cảm
thấy yên tâm và chấp nhận người ấy. Người ấy không còn là một thách thức đối
với họ.
Nếu người đi xa trở về ở tình trạng sa sút càng tốt. Thế là
họ cảm thấy xót xa cho người ấy. Nhưng nếu người ấy trở về và trở thành một con
người đã thay đổi, có lẽ họ cảm thấy bực bội và chối bỏ người ấy. Chính họ bị
kẹt cứng trong những lề thói xưa cũ. Vì thế họ cảm thấy bực bội với một người
trở về mà bản thân đã làm được một điều gì . Họ cố gắng cắt gọt người ấy theo
kích thước riêng của họ.
Dẫu sao, Đức Giêsu đã trở về, và một cách thân tình muốn
chia sẻ quà tặng của Người cho những người dân ở quê nhà. Nhưng thay vì Người
được đón tiếp nồng hậu. Người thấy dân giám sát, dò xét và theo dõi Người.
Ngay khi Người bắt đầu giảng dạy trong hội đường họ có thể
thấy Người có một món quà đặc biệt – món quà của sự khôn ngoan. Lúc đầu họ có
ấn tượng thậm chí họ rất đỗi ngạc nhiên. Tuy nhiên thay vì vui mừng về điều đó
và cởi mở với những điều Người đã ban tặng họ, họ lại hỏi: “Bởi đâu ông ta được
như thế?” Đó cũng là câu hỏi mà nhiều cha mẹ hỏi khi nghe con mình biểu lộ một
điều làm họ ngạc nhiên. Ở đây chúng ta gặp một mầu nhiệm về sự phát triển của
con người. Chúng ta là ai mà đặt giới hạn và biên giới cho khả năng của người
khác?
Người dân Nagiarét nhớ lại nguồn gốc khiêm hạ của Đức Giêsu.
Vậy thì, Người là ai ngoài một bác thợ tầm thường, họ biết rõ gia đình của
Người. Thật vậy, họ đã nói: “Ông ấy nghĩ mình là ai?” Họ cảm thấy họ đã nắm rõ
về Người. Họ đã đặt ra những giới hạn cho Người. Một thái độ như thế không cho
phép sự trưởng thành và phát triển.
Họ đã từ chối tin Người. Họ đã từ chối nhìn Người một cách
nghiêm túc. Bởi thái độ của họ, họ làm cho Người không thể làm gì cho họ, và
như thế họ không hưởng được ơn ích từ cuộc viếng thăm của Người.
Đây là một câu chuyện quen thuộc nhưng đáng buồn – Ngôn sứ
không được quê hương mình chấp nhận. Thường chúng ta không chịu thừa nhận quà
tặng và tài năng của những người gần gũi với chúng ta, trong nhà chúng ta hoặc
khu xóm chúng ta. Chúng ta không đánh giá đúng hoặc chấp nhận họ và do đó giới
hạn khả năng của họ. Chúng ta không cho họ một cơ hội. Tệ hơn, chúng ta hạ thấp
họ. Chúng ta có thái độ bất công rất lớn với họ. Và chúng ta cũng chịu thiệt
hại bởi vì chúng ta không được hưởng lợi từ lòng tốt và quà tặng của họ.
Bị chối bỏ là một điều thương tổn. Nhưng đặc biệt thương tổn
khi bị những người thân chối bỏ. Đức Giêsu đã ngạc nhiên vì thấy họ không tin.
Người rất muốn giúp đỡ họ nhưng chính Người cũng chịu bó tay. Bạn không thể
giúp đỡ những người làm ngược lại ý nuốn của họ. Đức Giêsu buồn rầu vì sự việc
đó nhưng Người không tức giận. Sự chối bỏ thường dễ dàng làm cho người ta tức
giận.
Chúng ta đều có chút ít kinh nghiệm về điều đó. Chúng ta đã
muốn giúp đỡ một người nào đó nhưng người ấy khước từ sự giúp đỡ của chúng ta.
Chúng ta cảm thấy bực bội và vô dụng. Khi gặp phải sự chối bỏ, chúng ta có thể
bị cám dỗ nói rằng: “Thế đấy! Đừng hòng tôi giúp cho”. Chúng ta quyết định
không giúp đỡ một ai nữa. Điều này làm người ta đau khổ.
Đức Giêsu đã không phản ứng như thế. Người không trở nên cay
cú. Người đã làm điều nhỏ bé còn có thể làm được ở Nagiarét. Người đã chữa lành
một vài bệnh nhân – Rồi người quyết định đem ánh sáng và món quà của Người đi
nơi khác.
19. Phép lạ.
Bài Tin mừng hôm nay đề cập về phép lạ: Ở quê hương
Nagiarét, Đức Giêsu chỉ làm được một ít phép lạ bởi vì dân Nagiarét không tin.
Nhân dịp này, chúng ta hãy tìm hiểu xem: phép lạ là gì? Và ngày nay phép lạ còn
xảy ra nữa không?
Điều chúng ta cần lưu ý trước tiên là người ta dùng chữ phép lạ theo nhiều nghĩa khác nhau.
Theo nghĩa rộng, phép lạ là một điều gì có vẻ khác thường, xảy ra lạ hơn bình
thường và không giống như người ta dự kiến. Thí dụ như người Do thái ngày nay
đã vận dụng nhiều cố gắng lao động, kết hợp với khoa học kỹ thuật mà trồng được
những vườn cam ngon ngọt trên miền đất trước đây là sa mạc. Người ta đã coi đó
là một phép lạ (theo nghĩa rộng). Còn theo nghĩa hẹp, nghĩa chính xác, phép lạ
là điều không những kỳ diệu khác thường, mà còn xảy ra ngoài những qui luật tự
nhiên nữa. Thí dụ: trong khoa vật lý học, chúng ta biết có qui luật là một vật
có trọng lượng thì bị rơi xuống do sức hút của trái đất. Nhưng nếu có một người
nào đó té từ một nhà lầu cao nhưng không rơi xuống đất mà cứ lơ lửng giữa
chừng, thì khi đó sự kiện không xảy ra theo qui luật tự nhiên nữa, nên được coi
là phép lạ.
Sau khi đã hiểu phép lạ là gì theo nghĩa rộng và nghĩa hẹp,
bây giờ chúng ta tìm hiểu xem có thể xảy
ra phép lạ hay không. Phép lạ hiểu theo nghĩa rộng thì ai cũng nhìn nhận
rằng có, kể cả những người không có đạo, kể cả những kẻ vô thần. Người ta nói
nhiều đến phép lạ cải tạo ruộng đất, làm theo nghĩa hẹp thì những người vô tín
ngưỡng lại không nhìn nhận. Bởi vì muốn có phép lạ theo nghĩa hẹp này thì cần
có sự can thiệp của quyền năng thần thánh. Kẻ vô tín ngưỡng không công nhận
thần thánh nên cũng không công nhận phép lạ.
Còn đối với chúng ta, những người Công giáo thì sao? Dĩ
nhiên vì tin vào quyền năng Thiên Chúa nên chúng ta nhìn nhận có phép lạ. Tuy
nhiên cũng cần lưu ý thêm điều này là: Thiên Chúa không làm phép lạ một cách
bừa bãi đâu. Vì như đã nói trên: phép lạ (theo nghĩa hẹp) là điều xảy ra ngoài
qui luật tự nhiên. Qui luật tự nhiên ấy ai đã thiết lập ra? Thưa là chính Thiên
Chúa. Vậy nếu Thiên Chúa đã thiết lập những qui luật tự nhiên thì đương nhiên
Thiên Chúa cũng muốn cho vạn vật vận hành theo đúng qui luật tự nhiên mà Người
đã thiết lập. Chỉ thỉnh thoảng khi nào có một lý do thật quan trọng thì Chúa
mới cho một sự kiện xảy ra ngoài những qui luật tự nhiên đó (và khi đó là phép
lạ).
Vậy lý do quan trọng khiến Chúa làm phép lạ là gì? Thường là
đức tin. Phép lạ xảy ra để đáp ứng
một lòng tin mạnh mẽ vững vàng – hoặc để mời gọi những người chứng kiến càng
tin mạnh mẽ vững vàng hơn.
Trong các sách Tin mừng chúng ta đã đọc thấy nhiều lần trước
khi làm phép lạ chẳng hạn trước khi chữa cho một người mà từ thuở mới sinh Đức
Giêsu hỏi “Con có tin không?” Người đó tuyên xưng đức tin thì Chúa mới làm phép
lạ. Ngược lại, đối với vua Hêrôđê không tin mà chỉ muốn có phép lạ để xem cho
thỏa thích hiếu kỳ thì Đức Giêsu không làm một phép lạ nào hết. Trong đoạn Tin
mừng hôm nay cũng thế: những người đồng hương với Đức Giêsu ở Nagiarét một mặt
khinh thường Đức Giêsu chỉ là con của một bác thợ mộc nghèo nàn, tầm thường,
nhưng mặt khác khi nghe biết Đức Giêsu đã làm nhiều phép lạ ở những nơi khác
thì cũng muốn Đức Giêsu làm phép lạ ở quê hương Nagiarét cho họ hưởng nhờ thì
Đức Giêsu cũng không chịu làm phép lạ chỉ để thỏa mãn tính vụ lợi của họ.
Có những người rất nhẹ dạ dễ tin: chuyện gì hơi lạ một chút
cũng coi là phép lạ.
Có những người rất hay cầu xin phép lạ: phép lạ được trúng
số, phép lạ được khỏi bệnh.
Không phải chúng ta không nên tin cũng như không nên cầu xin
nữa. Nhưng sau những phân tích nãy giờ, chúng ta hãy lưu ý: điều quan trọng
nhất trong các phép lạ không phải là khía cạnh lạ thường, khía cạnh lợi lộc của
chúng, mà chính là đức tin: phép lạ xảy ra là vì đức tin: hoặc để đáp ứng đức
tin mạnh mẽ của con người, hoặc để mời gọi con người qua đó mà càng tin vững
hơn vào Thiên Chúa.
- Ở Lộ Đức, ở Fatima, ở La Salette v.v... khi mà những biến
cố lạ thường xảy ra làm nhiều người xôn xao thì Giáo hội vẫn im lặng. Chỉ sau
khi nghiên cứu kỹ lưỡng một thời gian dài rồi thì Giáo hội mới tuyên bố đấy là
phép lạ. Giáo hội cẩn thận như vậy là để khỏi rơi vào mê tín dị đoan. Thiết
tưởng mỗi người chúng ta cũng phải cẩn thận như thế trước những điều xảy ra có
vẻ khác thường, bởi vì đức tin của chúng ta không phải là nhẹ dạ, mê tín, mà là
một đức tin có nền tảng vững chắc, trong sáng.
- Rồi trong cuộc sống đạo của chúng ta, điều quan trọng mà
chúng ta phải chú ý hơn hết là cố gắng rèn luyện cho đức tin của mình càng ngày
càng vững mạnh trong sáng hơn. Nói cụ thể: tôi giữ đạo, tôi làm theo những điều
Chúa dạy là vì tôi thực sự tin vào Chúa... chứ không phải vì tôi mong Chúa sẽ
làm phép lạ cho tôi giàu có, cho tôi trúng số, cho tôi khỏi bệnh một cách lạ
lùng... Những điều đó nếu thấy cần thì chúng ta cứ cầu xin, và Chúa nếu thấy
rằng tốt thì sẽ ban cho chúng ta. Nhưng chúng ta không nên chỉ giữ đạo vì những
điều đó. Chúng ta giữ đạo vì chúng ta tin vào Chúa. Tin vào Chúa chẳng những
khi cuộc sống thoải mái dễ chịu, nhưng dù cuộc đời có gặp lúc gian nan, túng
thiếu, bệnh tật, buồn khổ... chúng ta vẫn một niềm tin son sắt vào Chúa. Đó mới
là một đức tin vững mạnh.
20. Đức Giêsu về
thăm Nagiarét – JKN.
Câu hỏi gợi ý:
1. Đặt mình vào địa vị những người đồng hương với Đức Giêsu
thời ấy, bạn sẽ nghĩ thế nào về Ngài? Bạn có nghĩ và hành xử như họ không? Tâm
lý nào khiến họ nghĩ và hành xử như vậy?
2. Tại sao Đức Giêsu lại không làm được nhiều phép lạ tại
quê hương Ngài? Việc Ngài có làm được phép lạ hay không tùy thuộc vào Ngài hay
vào họ? Điều đó khiến ta kết luận thế nào về phần rỗi và việc nên thánh của ta?
Thiên Chúa có thể cứu rỗi hay làm ta nên thánh bất chấp sự cộng tác của ta
không?
SUY TƯ GỢI Ý:
1. Tâm lý người đời: trọng vọng lời nói của kẻ giàu có, quyền thế, có
học vấn
Người ta thường dựa vào những tiêu chuẩn khôn ngoan kiểu
loài người để phân định sự việc, điều đó có thể đúng khi áp dụng vào những việc
của thế gian (làm ăn, ngoại giao, bon chen, tranh quyền đoạt lợi…). Nhưng nếu
áp dụng sự khôn ngoan ấy vào những công việc của Thiên Chúa, vào đời sống tâm
linh, vào việc sống đạo… thì thật là sai lầm. Người đồng hương với Đức Giêsu -
cùng sinh trưởng tại làng Nagiarét - mắc phải sai lầm ấy. Họ khó có thể chấp
nhận được một người nghèo, ít học, thuộc loại lao động tay chân như Đức Giêsu,
lại có thể hiểu sâu xa về Thiên Chúa, lại có thể đưa ra những quan niệm mới về
Thiên Chúa, về cách sống đạo, về đời sống tâm linh. Nếu có ai nói về Thiên Chúa
khiến họ tin được, thì phải là người xuất thân từ trường lớp thần học và có
bằng cấp như những kinh sư Do-thái (tức các tư tế, luật sĩ, Pharisêu).
Nhưng nếu dùng ánh sáng hiểu biết của các Kitô hữu ngày nay
để nhìn về ngày xưa, ta thấy:
- Đức Giêsu tuy ít học (Ga 7,15), và biết bao người khác tuy
ít học nhưng lại hiểu biết về Thiên Chúa sâu sắc hơn những người có học. Trong
lịch sử các tôn giáo cũng có những trường hợp tương tự: chẳng hạn trong Phật
giáo có trường hợp của Huệ Năng. Trong số học trò của Ngũ tổ, Huệ Năng là người
ít học lại thuộc sắc dân mọi rợ (dân tộc ít người, kém văn minh), nhưng ông lại
giác ngộ được chân lý sâu thẳm của đạo pháp. Còn Thần Tú, cũng là học trò của
Ngũ tổ, vốn là một vị quan thâm nho của triều đình, học rất rộng biết rất
nhiều, nhưng lại chẳng giác ngộ được chân lý.
- Các kinh sư hay thần học gia Do-thái xưa, tuy học rộng
biết nhiều, nhưng họ chỉ là những người không biết gì khác hơn ngoài sách vở,
ngoài những gì đã học ở trường lớp. Những suy tư của họ chỉ là những điều đã
được người khác suy tư sẵn. Họ chẳng khác gì những kẻ «nhai lại bã mía», thấy
người khác ăn mía khen ngọt, thì mình cũng lấy bã ấy nhai lại và cũng bắt chước
khen ngọt. Trong đời sống tâm linh, họ chẳng phân biệt được cái nào là chính
yếu và cái nào là phụ thuộc, cái nào là cốt tủy và cái nào là bì phu, cái nào
là mục đích và cái nào là phương tiện, nên chẳng biết cái nào quan trọng hơn
cái nào. Vì thế, cái không quan trọng thì họ lại đặt rất nặng, còn cái hết sức
quan trọng thì họ lại coi rất nhẹ (x. Mt 15,20; 23,16.18). Họ chẳng thông minh,
chẳng có tinh thần thích ứng và sáng tạo nào khi áp dụng luật của Thiên Chúa
vào đời sống thực tế. Họ chỉ biết áp dụng lề luật một cách nô lệ, hình thức,
thiếu hẳn công lý, tình yêu và sự chân thật vốn là cốt tủy của lề luật (x. Mt
23,23; 12,2; 12,10; Lc 6,7; 13,14; Ga 5,10.18; 9,16). Chính vì thế, Đức Giêsu
đã gọi họ là «quân dẫn đường mù quáng!» (Mt 23,24), là «người mù lại dắt người
mù» (Mt 15,14).
Như vậy, để xét giá trị một lời nói, một hành động, ta phải
chủ yếu xét chính lời nói hay hành động ấy xem nó có hợp lý và đúng đắn hay
không, chứ không nên chỉ đơn phương căn cứ vào tư cách của người nói điều ấy
hay làm hành động ấy.
2. Xét người xưa lại nghĩ đến mình ngày nay
Những người đồng hương với Đức Giêsu xưa khi nghe Ngài nói
thì «nhiều người rất đỗi ngạc nhiên», họ hỏi nhau: «Bởi đâu ông ta được như
thế? Ông ta được khôn ngoan như vậy, nghĩa là làm sao? Ông ta làm được những
phép lạ như thế, nghĩa là gì?». Khi nhận xét như vậy, đáng lẽ họ phải nhận ra
Ngài là một ngôn sứ của thời đại mới đúng. Nhưng khi nghĩ đến danh phận nghèo
hèn của Ngài thì họ lại coi thường Ngài: «Ông ta không phải là bác thợ, con bà
Maria, và anh em của các ông Giacôbê, Giôxết, Giuđa và Simôn sao? Chị em của
ông không phải là bà con lối xóm với chúng ta sao?». Thế là chỉ vì Ngài ít học,
nghèo nàn, mà họ coi Ngài chẳng ra gì, mặc dù họ ngạc nhiên về chính những lời
nói khôn ngoan và những phép lạ của Ngài. Và «họ vấp ngã vì Người».
Xét người xưa lại nghĩ đến mình ngày nay. Rất nhiều khi ta
phán đoán giá trị lời nói của một người dựa trên bằng cấp, sự giàu có, uy tín
của họ, nhiều hơn là dựa vào sự hợp lý, tính chính xác của câu nói ấy. Hễ ai có
chức có quyền, có địa vị, có của cải, có học vấn mà nói thì ta tiên thiên cho
rằng họ nói đúng. Còn ai nghèo nàn, rách rưới, thấp cổ bé miệng, ít học mà nói
thì ta tiên thiên cho rằng họ nói sai hoặc chẳng có giá trị gì. Thực ra, một
điều sai trái, dù kẻ nói ra có quyền thế, học vấn hay giàu sang tới đâu thì
cũng vẫn là sai trái. Còn một điều đúng, thì dù người nói ra một đứa trẻ, một
người điên, một người nghèo thì cũng vẫn là đúng. Lời nói sai đâu thể biến
thành đúng, hay lời nói đúng đâu thể biến thành sai vì thế giá hay trình độ học
vấn của người nói ra câu nói đó.
Vì thế, nếu ta có tâm lý kiểu đời thường đó mà ở vào trường
hợp của những người đồng hương với Đức Giêsu xưa, chắc chắn ta cũng đối xử với
Ngài chẳng khác gì họ. Và chắc chắn ngày nay ta cũng sẽ đối xử với các ngôn sứ
thời đại mình y như vậy. Chính vì tâm lý sai lạc này mà các ngôn sứ giả thường
được người đời ưu đãi, còn ngôn sứ thật thì thường bị bạc đãi (x. Lc 6,23.26).
Nếu ta hành xử như vậy thì ta chỉ là một người coi trọng của cải, tiền bạc,
chức quyền, địa vị chứ không phải là người coi trọng chân lý, công lý và tình
thương. Một người như thế không bao giờ thật sự gặp gỡ Thiên Chúa, dẫu họ có
đọc kinh, dâng lễ hay rước lễ siêng năng tới đâu đi nữa. Hãy xem Đức Giêsu coi
thường như thế nào những kẻ giàu có, học vấn mà không nghĩ đúng, hành động đúng
cho dù người đời có trọng vọng họ tới đâu (x. Mt 23). Là Kitô hữu, chúng ta nên
bắt chước Đức Giêsu hay bắt chước thói hành xử của người đời?
3. Để thánh hóa ta, Thiên Chúa cũng phải tùy thuộc vào ta
Bài Tin Mừng cho biết: «Người đã không thể làm được phép lạ
nào tại đó» vì họ không tin. Thì ra Đức Giêsu có thực hiện được phép lạ hay
không, điều đó không chỉ tùy thuộc vào quyền năng linh thiêng của Ngài, mà còn
tùy thuộc vào lòng tin của chính đối tượng phép lạ nữa. Đức Giêsu rất muốn ưu
tiên rao giảng Tin Mừng và làm phép lạ ở chính quê hương của Ngài, vì thông
thường ai cũng yêu nơi chôn nhau cắt rốn hay nơi sinh trưởng của mình hơn những
nơi khác. Nhưng vì những người đồng hương của Ngài không tin, nên Ngài không
làm được việc ấy. Tương tự như vậy, Thiên Chúa muốn cứu rỗi ta, thánh hóa ta,
muốn ta nên thánh, được thật sự bình an hạnh phúc, và Ngài sẵn sàng làm tất cả
để thực hiện điều ấy. Nhưng Ngài có thực hiện được điều ấy hay không còn tùy
thuộc vào cả bản thân ta nữa, cho dù Ngài rất quyền năng. Vì thế, thánh Âu Tinh
nói: «Để dựng nên ta, Thiên Chúa không cần đến ta, nhưng để cứu rỗi ta, Thiên
Chúa không thể làm được nếu ta không cộng tác với Ngài». Nói tới đây tôi nghĩ
đến câu thơ của Nguyễn Du trong truyện Kiều: «Có Trời mà cũng có ta», nghĩa là
ta cũng đóng vai trò quan trọng, thậm chí có tính quyết định, trong công việc
cứu rỗi và nên thánh của chính ta.
Trong việc cứu rỗi và nên thánh của ta, Thiên Chúa đã làm
tất cả và luôn luôn sẵn sàng làm tất cả những gì Ngài có thể làm được để giúp
ta. Phần còn lại rất nhỏ là sự cộng tác và nỗ lực của ta. Phần này Ngài không
thể làm thay thế cho ta được. Cũng tương tự như cha mẹ có thể lo lắng đủ mọi
thứ để con cái mình được ăn uống đầy đủ. Nhưng có điều cha mẹ không thể làm
thay cho con cái mình được, đó là nhai và nuốt thức ăn vào bụng. Hay như cha mẹ
có thể lo cho con đủ mọi phương tiện để học hành, nhưng không thể nào học thay,
nhớ thay, làm bài thay cho con được. Trong việc cứu rỗi hay nên thánh của ta,
phận sự của ta là tin tưởng vào Thiên Chúa, ý thức sự hiện diện và hoạt động
của Ngài ở trong ta, lắng nghe tiếng nói của Ngài ở trong ta và làm theo những
điều Ngài chỉ dạy. Đó là những việc cần thiết ta phải làm, không ai làm thay
cho ta được. Nếu ta quyết tâm thực hiện những điều ấy, thì việc cứu rỗi hay nên
thánh của ta trở nên rất dễ dàng. Nếu ta không làm, thì Thiên Chúa dẫu có muốn
cứu ta, muốn thánh hóa ta cách mấy Ngài cũng đành bó tay. Vậy ta hãy ráng làm
hết sức phần của mình.
CẦU NGUYỆN
Lạy Cha, quả thật uy quyền, danh vọng, sự sang trọng của
những kẻ quyền thế, giàu có, nhiều bằng cấp làm con bị choáng ngợp, khiến con
dễ dàng nhận những điều họ nói là đúng mà không cần suy xét gì cả. Nhiều khi
chỉ cần suy xét một chút xíu là con có thể nhận ra ngay sự sai trái trong lời
nói của họ, mà con lại không chịu suy xét. Còn những kẻ nghèo nàn, nhỏ bé, yếu
đuối, ít học mà phát biểu điều gì, thì con tiên thiên bỏ ngoài tai, chẳng cần
biết đúng hay sai. Vì thế, nếu con là một người đồng hương với Đức Giêsu xưa,
chắc chắn con cũng sẽ coi thường Ngài, chỉ vì thấy Ngài nghèo hèn, thất học.
Xin Cha giúp con sửa sai cách hành xử này.
21.
Chú giải mục
vụ của Jacques Hervieux.
CHÚA GIÊSU Ở NAGIARÉT
(6,1-6).
Chúa Giêsu trở lại làng xưa (c.1). Hình như kể từ khi bắt
đầu sứ mệnh công khai, tức là sau khi được Gioan Tẩy Giả làm phép rửa cho
(1,9), Ngài chưa trở về nơi này. Caphanaum trở nên điểm Ngài lui tới thường
xuyên trong khi Ngài đi giảng đạo đó đây (2,1). Tuy nhiên Nagiarét nơi Ngài
đang trở về, lại là mảnh đất Ngài đã trải qua tuổi thơ ấu và thời thanh xuân.
Gia đình và bạn bè thân cận của Ngài hiện đang sinh sống nơi đó. Các sự cố xảy
ra trước đây đã tạo nên giữa Ngài và họ một sự xa cách nào đó. Và điều gì lại
sắp xảy ra ở đây? Chúa Giêsu vẫn không thay đổi gì về những thói quen của Ngài
(c.2a). Ngày Sabbat, Ngài vẫn đến hội đường rao giảng. Đám người đồng hương hồ
hởi tiếp đón Ngài. Tuy nhiên họ lại thắc mắc về đứa con đồng hương của mình: Do
đâu mà anh chàng này giảng dạy khôn khéo, và làm được nhiều phép lạ như vậy?
(c.2b). Lẽ ra họ phải khởi sự tin vào Ngài, thì từ ngạc nhiên thán phục họ lại
bỗng trở nên thù nghịch công khai với Ngài (c.3). Vị tiên tri ngày hôm nay đã
trở thành vấn đề đối với họ!
Quá khứ và nguồn gốc của Ngài vẫn còn nằm rõ trong ký ức họ.
Họ biết Ngài quá rõ đến nỗi không thể nào quên được hình ảnh quen thuộc họ đã
có về Ngài. Ở đây Maccô rất thích thú khi cung cấp cho độc giả một nét tướng
mạo của Chúa Giêsu theo lối nhìn của thân nhân Ngài. Ngài chỉ là một anh thợ
mộc trong làng. Sẵn đây chúng ta cần ghi nhận vào thời Chúa Giêsu, nghề mộc
không chỉ liên quan đến vật liệu bằng gỗ, mà chỉ chung mọi thứ vật liệu, và thợ
mộc cũng có thể xây nhà được. Ngoài nghề nghiệp xưa kia của Ngài, người ta còn
biết rõ cả thân quyến Ngài. Ngài là “con trai bà Maria”. Đây là nơi duy nhất
trong Tin Mừng này Mẹ Chúa Giêsu được gọi bằng tên Maria. Tên cha của Chúa
Giêsu không thấy nhắc đến. Có thể cắt nghĩa sự yên lặng này là khi Maccô soạn
cuốn Tin Mừng, Giáo Hội sơ khai đã tin vào việc Chúa Giêsu được thụ thai bởi
người mẹ đồng trinh (Mt 1,18-20 và Lc 1,30-35). Còn về anh chị em họ, kể cả họ
hàng xa nữa (x. 3,32). Thực sự Giacôbê và Giuse là con của một bà Maria khác
chứ không phải Maria Mẹ Chúa Giêsu (15,40).
Dưới mắt dân làng Nagiarét, danh tiếng người đồng hương của
họ không dựa trên nền tảng vững chắc “gia phong gia thế” đã khiến cho họ cảm thấy khó
chịu (c.4), chướng tai gai mắt. Maccô nêu rõ sự thù nghịch bất ngờ của đám thân
nhân Chúa Giêsu đối với Ngài. Trước đây Maccô cũng đã từng nêu ra phản ứng khó
chịu của thân quyến Chúa Giêsu (3,20-21). Đây hẳn là vấn đề chủ chốt phủ lên
toàn thể cuốn Tin Mừng: Vậy Ông Giêsu Nagiarét này là ai? Và ở đây người ta
thấy rõ những đồng hương của Chúa Giêsu đã muốn giản lược chân dung Ngài vào vị
trí một người dân làng cũ của họ như trước khi Ngài ra đi thi hành sứ vụ.
Trước sự va chạm này, Chúa Giêsu đã phản ứng lại. Ngài trưng
dẫn một câu phương ngôn (c.4). Câu cách ngôn phổ biến hiện nay bắt nguồn từ
phương ngôn ấy. “Ngôn sứ có bị rẻ rúng thì cũng chỉ là ở chính quê hương mình”.
Đây là một chân lý trường cửu: Hễ ai tiến bộ trước thời đại, trước lân bang
mình thì sẽ bị khinh miệt. Và sự tiếp đón tẻ lạnh của dân làng đối với Chúa
Giêsu đã gây ra một hậu quả thoạt nhìn ai cũng sẽ ngạc nhiên, là Chúa Giêsu
không thể thi thố quyền phép trị bệnh của Ngài ở ngay làng cũ của mình (c.5a).
Phải chăng quyền năng Ngài tùy thuộc vào thái độ của loài người? Dầu sao chính
Maccô đã cố gắng dung hòa sự tùy thuộc này. Ông ghi nhận Chúa Giêsu cũng có
chữa lành vài bệnh nhân ở Nagiarét (c.5b). Tuy nhiên ông nêu rõ cảm nghĩ của
Chúa Giêsu trước sự cứng lòng của đám người đồng hương: “Người lấy làm lạ vì họ
không chịu tin” (c.6a).
Trong Tin Mừng Maccô, không còn chỗ nào nêu rõ mối tương
giao Chúa Giêsu đặt ra giữa đức tin và các phép lạ Chúa làm cho bằng trình
thuật này. Người ta bỗng nhớ lại những lời Chúa Giêsu quở trách các môn đệ
thiếu đức tin trong trình thuật truyền cho bão tố yên lặng (4,40). Chính vì đám
dân ngoại ở Giêrasa không tin nên Đấng Cứu Thế cũng chẳng lưu lại với họ được
lâu (5,17). Chính sự hồ nghi của đám người đang than khóc ở nhà ông Giairô đã
khiến Chúa Giêsu đuổi họ ra ngoài (5,39-40).
Mặc cho sự cố xảy ra ở Nagiarét, Chúa Giêsu vẫn tiếp tục sứ
mệnh của Ngài ở các làng lân cận (c.6b), Giai đoạn thứ hai của Tin Mừng đã hoàn
tất (3,7-6,6). Giai đoạn này đã nêu bật chủ đề nền tảng của Tin Mừng: Dù là nam
nữ, quần chúng, môn đệ hay bà con Chúa Giêsu, mọi người đều tự đặt cho mình câu
hỏi “gai góc” về thân thế sâu xa của Ngài. Ta đã gặp thấy nhiều thái độ khác
nhau của tất cả mọi kẻ Chúa Giêsu gặp gỡ, đối với câu hỏi then chốt nêu trên.
Cuối cùng thì khi nào và do ai Chúa Giêsu sẽ được nhìn nhận một cách đích thực?
Chúng ta cần phải tiếp tục theo dõi bản văn…
22. Chú giải của
Noel Quesson.
Đức Giêsu ra khỏi đó
và trở về quê nhà, có các môn đệ đi theo. Bấy giờ Chúa Giêsu trở về Nagiarét,
làng quê, xứ sở của Người.
Sinh tại Bêlem, vì một cuộc kiểm tra dân số Chúa Giêsu đã
trải qua thời thơ ấu và niên thiếu tại Nagiarét, nơi xa xôi cách trở giao
thông. Ở đó có lẽ chỉ có khoảng 150 gia đình. Người ta sống rất đơn giản, trồng
ô liu và nho, cùng với một ít lúa đại mạch và lúa mì. Mỗi gia đình có một vài
con dê. Hằng ngày, mỗi người tự làm bánh mì cho mình tại nhà. Ngày thứ bảy, tất
cả đều đến hội đường để cầu nguyện. Nơi Đức Giêsu, tất cả đều phản ảnh gốc gác
của Người, là một nông dân, một người sống bằng đất đai một người "của quê
hương".
Tin Mừng hoàn toàn mô tả cuộc sống đồng quê, một tường thuật
do những người "nông dân” ghi lại, nói về một “nông dân" sống gia
những người "nông dân” và đã diễn tả ý nghĩ của mình bằng nhượng ẩn dụ của
"nông dân". Như vậy đâu là đặc tính của một người thợ mộc trong kiểu
sống này? Làm bàn ghế, giường, cửa? Tại sao vậy? Mỗi người tự làm những thứ ấy.
Người ta ngồi ăn dưới đất, ngủ trên chiếu trải dưới đất. Anh thợ mộc Giêsu, một
nông dân trong số những nông dân khác; có thể có một vài sự khéo léo đặc biệt
học nơi ông Giuse, một người "sửa chữa" tầm thường, có thể làm hay
chữa những cái ách hay những chiếc cày bằng gỗ. Giêsu, một con người không có
gì khác biệt với người khác. Tôi hãy suy niệm về điều này.
Đến ngày Sabát, Người
vào giảng dạy trong hội trường.
Về điểm này cũng thế, Đức Giêsu cũng như mọi người. Chúng ta
đừng lầm lẫn. Đức Giêsu không phải là người cử hành nghi lễ. Người không đóng
vai trò tư tế. Người chỉ là một trong những tín hữu đi dự lễ. Trong dân Israel
bất cứ một người nam trưởng thành nào, kể từ tuổi thành nhân (12 tuổi) đã là
"tư tế", thuộc về "dòng giống tư tế", đều có quyền đọc
Thánh Kinh và chú giải Thánh Kinh. Đấy là việc Đức Giêsu đã làm ngày hôm đó,
khi Người rời chỗ ngồi để lên "đọc" và "diễn giảng". Thánh
Maccô không cho chúng ta biết đề tài của bài giảng hôm đó là đề tài nào.
Đa số thính giả rất
ngạc nhiên. Họ nói: "Bởi đâu ông ta được như thế? Ông ta được khôn ngoan
như vậy, nghĩa là làm sao? Ông ta làm được những phép lạ như thế, nghĩa là
gì?"
Danh tiếng của Đức Giêsu đã về đến làng của Người. Nhưng
thay vì hãnh diện, những người đồng hương của Người lại bất bình. Tất cả những
điều đó không phù hợp với những gì họ biết về Người. Họ biết rõ Người hơn ai
hết. Họ đã thấy Người lớn lên, họ đã cùng đi đến trường học với Người. Người
không có quyền trở thành "một người khác” hơn là những gì họ biết về
Người.
Chúng ta cũng vậy, chúng ta cũng tự giới hạn mình trong một
hiểu biết nào đó, từ chối tiến xa hơn, không chịu khám phá những điều mới mẻ.
Lạy Chúa, xin giải thoát chúng con khỏi sự bảo thủ, khỏi những tư tướng cũ mòn,
khỏi sự đóng khung về trí tuệ và tâm linh. Xin đẩy chúng con ra khỏi những tập
quán thích tiện nghi, khỏi thế giới quá bình lặng của chúng con.
Ông ta không phải là
bác thợ con bà Maria, và anh em họ hàng với các ông Giacôbê, Gioan, Giuđa và
Simon sao? Chị em của ông không phải là bà con lối xóm với chúng ta sao?
Tin Mừng của Thánh Maccô rất cụ thể, đến nỗi chúng ta cảm thấy
rất gần với Đức Giêsu trong đời thường. Chúng ta hiểu rất rõ những suy nghĩ tầm
thường của những nông dân trong một xóm nhỏ hẻo lánh miền quê. Đó là cuộc sống
thôn dã: Chân trời dường như dừng lại ở những cánh đồi vây quanh làng. Và người
ta kể ra nhiều tên, một danh sách anh chị em bà con. Theo cách thức của phương
Đông, người ta gọi họ là "anh em”, không kể họ bên ngoại, vì truyền thống
không dành chỗ đứng cho người phụ nữ. Người này là ai mà dám phá đổ những tục
lệ của chúng ta, hủy bỏ tổ chức của thế giới nhỏ bé này, nơi đó người ta xác
định con người theo một hộ tịch cứng nhắc, những tương quan xã hội được ấn định
một lần thay cho tất cả. Cuối cùng, mỗi người phải ở tại vị trí của mình, đóng
trong vai trò của mình, không được thay đổi đột ngột.
Và đó là chướng ngại
làm cho họ không tin vào Người.
Ba Tin Mừng nhất lãm Matthêu, Luca và Maccô đã kể lại cho
chúng ta "sự thất bại" của Đức Giêsu. Người đã sống những biến cố đau
thương. Đức Giêsu bị chối từ. Ngày nay, nhiều người vẫn có cùng một thái độ như
người dân Nagiarét lúc bấy giờ. Nhiều người nói "Tin Chúa", đồng ý;
Nhưng tin Giáo Hội, thì không. Vâng, Giáo Hội, cũng như Chúa, có một khía cạnh
con người, rất nhân bản. Các giám mục, linh mục, Kitô hữu, là những người mà
người ta biết quá! Ngày nay cũng như ngày xưa, nhiều người "bất bình"
với Giáo Hội, cũng như người ta đã bất bình với Đức Giêsu. (Đó là đúng nghĩa
chữ Hy Lạp ‘éscandali Zonto’). Giáo Hội gây bất bình! Tin Mừng ghi lại, Đức
Giêsu cũng đã gây bất bình sâu xa.
Trang Tin Mừng này là một thử thách nghiêm trọng đối với lý
tưởng của chúng ta. Chúng ta phải chấp nhận sự không hoàn hảo của Giáo Hội. Đó
là thực tế của việc nhập thể: Thiên Chúa ở trong làng, Thiên Chúa ở góc đường,
Thiên Chúa tập đọc ở nhà trường, Thiên Chúa là anh em của một người nào đó.
Đức Giêsu bảo họ:
"Ngôn sứ có bị rẻ rúng, thì cũng chỉ là ở chính quê hương mình, hay giữa
đám bà con thân thuộc, và trong gia đình mình mà thôi".
Đức Giêsu bị "khinh miệt" nhất trong nhóm thân
nhân của Người. Người ta đã hiểu lầm về Người. Thái độ quá thân quen có thể che
khuất đi tính chất thâm sâu của những liên hệ. Giản lược Đức Giêsu trong nhiều
kích nhân loại đó là khinh miệt Người. Sự gần gũi đích thực với Đức Giêsu không
phải là một sự gần gũi thể lý, vật chất. Và chúng ta cũng có thể quan niệm sai
lầm về ‘dấu chỉ’ như khi nghĩ rằng: chỉ cần làm những cử chỉ bên ngoài là đương
nhiên thuộc về "gia đình" của Đức Giêsu. Tuy nhiên chúng ta vẫn biết,
điều làm nên "gia đình" thực sự của Người, không phải là những liên
hệ huyết thống, mà chính là đức tin - "Kẻ nào làm theo ý Thiên Chúa, đó là
anh em Thầy, chị em Thầy và là Mẹ Thầy" (Mc 3,35). Đức Giêsu đã tự tạo cho
mình một gia đình mới: Đó là những người nghe Chúa và đem ra thực hành.
Người đã không thể
làm được phép lạ nào tại đó; Người chỉ đặt tay trên một vài bệnh nhân và chữa
lành họ.
Đây là một sự mạc khải lạ kỳ, làm đảo lộn những khuôn khổ
sẵn có của chúng ta. Một sự chữa lành, dù là bằng cách đặt tay, không thể là
một phép lạ được. Đức Giêsu đã chữa lành nhiều bệnh, nhưng đó không thuộc loại
những phép lạ. Như thế, muốn nói lên điều gì? Phải có đức tin mới có phép lạ
thực sự. Một sự chữa lành không đưa đến việc đón nhận Đức Giêsu trong đức tin,
không phải là một phép lạ thật, vì thiếu ý nghĩa cốt yếu của nó.
Điều này có thể chứng minh cho chúng ta rằng: Phép lạ không
đủ để ban đức tin. Những người ở Nagiarét nói: Bởi đâu tay ông làm được những
phép lạ phi thường trong những làng lân cận?" - Hoạt động của Đức Giêsu
không rõ ràng, cả những phép lạ vĩ đại nhất cũng không đủ để làm cho chúng ta hiểu
mầu nhiệm của bản thân Người. Và chúng ta tiếp tục xin Chúa can thiệp để chứng
minh "Người là ai". Tuy nhiên, chúng ta đã được khuyến cáo: “Người ta
có thể nhìn mà không thấy, nghe mà không hiểu” (Mc 4,12) và "mặc dù Đức
Giêsu đã làm những dấu lạ rất lớn trước mắt họ, họ đã không tin Người" (Ga
12,37) Điều đó cho chúng ta hiểu, tại sao một số Kitô hữu nghi ngờ những phép
lạ, và Giáo Hội phải thận trọng thế nào, khác với những hạng người “buôn thần b
án thánh".
Người lấy làm lạ vì
họ không chịu tin.
Sự khước từ đức tin dường như là một đặc điểm trong suốt
giai đoạn hai của tác vụ Đức Giêsu. Giờ đây Đức Giêsu đối diện với hiện tượng
không tin. Đôi khi chúng ta cũng có cảm tưởng rằng đó là một hiện tượng tiêu
biểu của thế giới ngày nay, như thể chỉ có những thời đại trước mới là thời đại
của đức tin. Vẫn thường xảy ra là người ta lên án Giáo Hội: "Người ta
không còn dạy tôn giáo nữa, người ta không dạy giáo lý nữa". Vì thế khi
Đức Giêsu đích thân giảng dạy trong làng của Người, là nơi thanh sạch và dành
riêng cho Người cư ngụ, thế mà Người cũng không khơi dậy được đức tin. Ngày
nay, biết bao bậc cha mẹ đứng trước một hiện tướng như thế, trước con cái của
họ. Chính Đức Giêsu, dù là Đấng chí thánh cũng đã gặp những người không tin
trong thân nhân của Người. Sự bất lực của Đức Giêsu trước thái độ không tin của
những người đồng hương, biểu lộ sự hoàn toàn tôn trọng tự do của con người: Đây
là hình ảnh biểu lộ thái độ tôn trọng của Thiên Chúa đối với tự do mà Người đã
tạo ra. Sự bất lực bí nhiệm "thần thiêng" này, phải làm chúng ta suy
nghĩ sâu xa: Đức tin của chúng ta có thể không vững phắc như chúng ta tưởng,
Đức tin là một thực tại mỏng giòn và thường bị đe dọa.
Rồi Đức Giêsu đi khắp
các làng mà giảng dạy.
Ở đây tôi nhận được bài học quý giá cho những thất bại của
tôi. Đứng trước thất bại chua cay mà Đức Giêsu đã gặp tại Nagiarét, thay vì
chịu thua, Người lại lên đường tiếp tục. Người lấy làm ngạc nhiên vì sự cứng
lòng của họ. Thánh Maccô ghi lại vắn tắt như thế? Thật khó mà đón nhận thất
bại, và chân thành rút ra từ đó những hệ quả tích cực, nếu không chịu ngã thua.
Ba bài đọc Chúa nhật hôm nay đến với chúng ta về một thứ
"linh đạo của thất bại" Chúa ra lệnh cho ngôn sứ Êgiêkiel (2,15) phải
đứng vững đương đầu với một dân tộc đang khước từ sứ điệp của Người. Còn Thánh
Phaolô (2Cr 22,7-10) ngài thú nhận đã bị một "mũi dằm đâm vào thịt",
một thất bại mà Ngài đã không chiến thắng được. Trước một nỗ lực hoán cải mà
không tiến bộ, hay trước một tình huống đau thương nào đó chúng ta có vượt
thắng được sự chán nản không?
23. Chú giải của
Fiches Dominicales.
“BỤT NHÀ KHÔNG
THIÊNG”
VÀI ĐIỂM CHÚ GIẢI
1. Dân làng Nagiarét ngạc nhiên mà không tin
Trong thời gian rao giảng Tin Mừng ở Galilê, Đức Giêsu hẳn
đã có nhiều dịp trở về Nagiarét. Thế nhưng Tin Mừng nhất lãm (Mt 13,54-58; Lc
4,16tt; Mc 6,1-6) đã chỉ ghi lại có một lần viếng thăm này mà thôi, bởi lẽ đối
với các ngài, thái độ rẻ rúng của dân làng Nagiarét đối với Đức Giêsu trong lần
viếng thăm ấy, đã mang ý nghĩa tiêu biểu cho thái độ chối từ của dân Do Thái mà
Người đã phải hứng chịu.
Phần đầu của buổi viếng thăm này rất giống với những gì
Maccô kể ra ở 1,21: thiên hạ đều sửng sốt về lời giảng dạy của Đức Giêsu. Nhưng
phần kết thúc của hai bài tường thuật lại khác nhau hoàn toàn. Ở đây, nơi quê
quán của Người, những người nghe cảm phục, rồi lại mau chóng thay lòng đổi dạ,
không tin Chúa, tiên vàn họ đều là những người cùng làng xóm với Người. M.E.
Boismard tự hỏi: Làm sao giải thích sự thay đổi tình hình như vậy? Ông gợi ý:
"Có thể là vì thời Đức Giêsu, người Do Thái vốn có một niềm tin khá phổ
biến như sau: Đấng Kitô phải có một nguồn gốc siêu phàm huyền nhiệm. Sau này
trong buổi đối thoại với một người Do Thái là Tryphon, thánh Giúttinô (khoảng
năm 150) sẽ làm vang vọng lại nếm tin này khi kể lại ý kiện sau đây của những học
giả Do Thái: "Nếu có người nói rằng Đấng Mêsia đã đến rồi, người ta đâu
biết ai. Chỉ khi Ngài tỏ mình ra trong vinh quang, là người ta sẽ nhận ra ngay
ngài là Đấng Mêsia" (Dial. 110,1).
Đó đúng là luận điệu của những người làng Nagiarét; mà cũng
là luận điệu của cư dân Giêrusalem được Tin Mừng Gioan tường thuật: "Ông
ấy, chúng ta biết ông xuất thân từ đâu rồi, còn Đấng Kitô khi Người đến, thì
chẳng ai biết Người xuất thân từ đâu cả", nghĩa là không ai biết rõ nguồn
gốc của Người (Ga 7,27). Đối với những dân làng Nagiarét cũng vậy, Đức Giêsu
không thể là Đấng Mêsia được, vì người ta biết rõ Người, biết cả tông chi họ
hàng của Người nữa" (Jésus, un homme de Nagiareth, Cerf, 1996, trang 84).
- Cụ thể là họ biết rõ nghề nghiệp của Người: "Ông ta
không phải là bác thợ mộc sao?" (thời ấy nghề thợ mộc không chỉ chuyên lo
về mộc, mà cũng còn lo cả việc xây cất nhà cửa nữa).
- Họ biết rõ bà thân mẫu của Người: "Ông ta không phải
là con bà Maria sao?”
- Họ biết bà con họ hàng của Người: "Ông ta không phải
là anh em của các ông Giacôbê, Giuse, Giuđa và Simon sao? Chị em của ông không
phải là bà con cùng xóm với chúng ta sao?”.
Thế nên, làm sao mà họ nhận biết được Người là vị ngôn sứ,
Đấng được Thiên Chúa sai đến để nói nhân danh Chúa? Họ ‘hoàn toàn vấp ngã’ (sát
nghĩa là bị xì-căng-đan) vì Người”. Đức Giêsu người đồng hương của họ, mà trước
đây họ lấy làm vui sướng đón tiếp, thì giờ đây lại trở nên một chướng ngại vật
khiến họ vấp ngã.
2. Đức Giêsu “ngạc nhiên" vì họ cứng lòng tin và đành bó tay.
- Con người mà, các môn đệ đã từng thấy truyền lệnh cho sóng
yên bể lặng (Tin Mừng Chúa Nhật 12), xua đuổi quỷ dữ (phép lạ chữa người bị quỷ
ám ở Ghêrasa 5,1-20), cho người đàn bà mang bệnh bất trị được khỏi và đem cô
gái con ông Giairô ra khỏi giấc ngủ ngàn thu, thì nay bỗng trở thành kẻ bất
lực, vô phương, ‘ngạc nhiên’ vì những người đồng hương của mình cứng lòng tin.
Maccô chẳng e ngại khi phải viết lời này: "Người đã không thể làm được
phép lạ nào tại đó? Không phải là vấn đề thiếu yếu tố tâm lý cần thiết cho sự
lành bệnh, mà chính là tại thiếu lòng tin, vì có tin thì "phép lạ"
mới có được ý nghĩa đích thực. Nên Đức Giêsu đành phải mượn ý câu ngạn ngữ
"Bụt nhà không thiêng" mà kết luận rằng: "Ngôn sứ có bị rẻ rúng,
thì cũng chỉ là ở chính quê hương mình, hay giữa đám bà con thân thuộc, và
trong gia đình mình mà thôi”.
- Nhưng không gì có thể ngăn chặn được tính năng động của
Lời. Thái độ chối từ của người làng Nagiarét, cũng như sự ngạc nhiên thúc thủ
của Đức Giêsu, đều đã loan báo tấn bi kịch về cuộc khổ nạn và sự thất bại tỏ
tường của Thập giá; mà còn mở ra việc Đức Giêsu khai trương đi rao giảng cho
‘các làng chung quanh’ loan báo trước chiến thắng phục sinh và công việc truyền
giáo cho các dân ngoại.
- Đây là đoạn bản lề phân chia Tin Mừng Maccô thành hai phần
rõ rệt.
+ Một giai đoạn đang hoàn thành. Trong suốt giai đoạn này
vấn đề nhân tính của Đức Giêsu không ngừng được vang lên như một điệp khúc:
"Vậy người này là ai?”.
- Về phía các môn đệ, vấn đề luôn mở ra: "Vậy người này
là ai, mà cả đến gió và biển cũng tuân lệnh? Các môn đệ đã khởi sự đi vào gia
đình đích thực của Đức Giêsu, gia đình của những người thực hành ý muốn của
Thiên Chúa (3,31-35). Rồi đây sau cơn hốt hoảng của Ngày Thứ Sáu Thánh, các ông
sẽ có thể tuyên xưng Đức Giêsu, Đấng bị đóng đinh, chết, sống lại là "Đấng
Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống" (lời tuyên xưng của viên đại đội trưởng
Rôma nơi Maccô 1 5,39).
Về phía dân làng Nagiarét, vấn đề được khép lại: "ông
ta không phải là bác thợ mộc, con bà Maria sao? Câu hỏi đó đã là điềm báo trước
con đường bi thảm của hiện tượng này: thái độ chối từ Chúa.
+ Một giai đoạn mới đang mở ra. Giai đoạn đó sẽ đưa ta đi từ
việc tham gia công việc truyền giáo của Nhóm Mười Hai (Tin Mừng Chúa nhật tới)
để rồi cùng tuyên xưng lòng tin với Phêrô (8,26).
BÀI ĐỌC THÊM.
1) “Đức Giêsu đối mặt với thái độ không tin”
(Cahiers-Evangile, số 1/2 trang 53).
Câu chuyện Đức Giêsu đến Nagiarét (6,1-6) xoay quanh vấn đề
không tin và tạo nên bức tranh tương phản với chuyện xảy ra trước đây.
“Đức Giêsu lấy làm lạ vì họ không tin" (6,6). Một sự kiện
thật là tương phản với loạt phép lạ xảy ra trước đây, và chứng tỏ rằng để nhận
ra được Đức Giêsu có quyền làm cho kẻ chết sống lại, người ta phải có một lòng
tin đến thế nào.
Tới Nagiarét, nơi quê quán của Người lúc này Đức Giêsu phải
đối mặt với thái độ không tin của con người. "Người đã không thể làm được
phép lạ nào tại đó, ngoại trừ đặt tay trên vài bệnh nhân và chữa lành họ”. Việc
Người không thể làm được phép lạ ở đây có liên quan tới thái độ không tin của
những người trong cuộc chứ không phải do yếu tố tâm lý nơi người bệnh vốn cũng
là điều kiện cho người ấy được khỏi. Không có bối cảnh của lòng tin, phép lạ
chẳng còn ý nghĩa gì, và sẽ không thể nói đến phép lạ.
Đức Giêsu đã phải sửng sốt vì thái độ không tin này. Ta hãy
xem Người đã tỏ thái độ thế nào với các môn đệ khi gặp bão táp: "Sao nhát
thế”.
Làm sao mà anh em vẫn chưa có lòng tin?" (4,40). Người ta không có lòng
tin là điều Chúa không hiểu nổi, thì ngược lại, khi thấy một lòng tin mạnh như
thế, ngoài Israel, Người tỏ ra rất ngạc nhiên như Matthêu và Luca ghi nhận (Mt
8,10, Lc 7,9) Còn trong trường hợp này, Đức Giêsu đang ở quê nhà, giữa đám bà
con họ hàng. Người đã nói với họ rằng: "Ngôn sứ có bị rẻ rúng, thì cũng
chỉ là ở chính quê hương mình hay giữa đám bà con thân thuộc và trong gia đình mình
mà thôi" (6,4). Chỉ có mình Máccô, nhấn mạnh và xác định rõ là "giữa
đám bà con thân thuộc". Tại Nagiarét, người ta lại thấy có sự phân biệt
trong liên hệ "ai là mẹ tôi" đã diễn tả trước đây (3,20-35). Ở đây sự
thu hẹp (về liên hệ) còn rõ nét hơn. Bởi lẽ có lần Chúa đã xác định gia đình
mới của Người là những ai nghe Lời Chúa, những kẻ mà trong một buổi gặp gỡ
trước đây được mô tả là ngồi chung quanh Chúa. Lúc này Đức Giêsu và các môn đệ
Người lại giữ khoảng cách với những người đứng ở ngoài, những người không thuận
với Người.
Trước đây có lời chép rằng: “Ai nghe Lời Chúa, người ấy là
bà con thân thuộc với Tôi" (3,35). Còn ở đây, Người muốn tỏ cho thấy rằng
ai tin, người ấy là bà con thân thuộc của Người. Nghe lời Chúa và tin vào Người
là hai mặt luôn kết hợp hài hòa và bổ túc lẫn nhau.
2) “Ta biết người ấy quá mà"
(Đức Cha L.Daloz trong "Qui don est-it?", Desclée
de Brouwer, trang 37-38).
"Nếu lòng tin tạo khả năng đón nhận ơn cứu độ Chúa mang
đến, thì sự thiếu lòng tin dựng lên hàng rào ngăn cản. Ở Nagiarét, Đức Giêsu
không thể làm được một phép lạ nào, dù là đang ở tại quê nhà, giữa đám bà con
thân thuộc của mình. Ở giữa đám bà con, mà Người phải "lấy làm lạ vì họ
không tin”. Đức Giêsu lấy làm lạ. Còn họ khi được nghe lời Người giảng dạy ở
hội đường thì "rất đỗi ngạc nhiên”. Đôi bên ngạc nhiên nhau, một thứ không
hiểu nhau. Ở đây sự gần gũi với Đức Giêsu lại nên như bức màn che giấu mầu
nhiệm về bản thân Người. Người đang có mặt ở đây, rõ ràng là người đồng hương
của ta. Người ta biết Người rành rọt: biết nghề nghiệp của Người, biết bà mẹ và
các anh chị em của Người. Họ biết tất cả, mà cái cốt yếu thì lại không biết.
Bác thợ mộc Giêsu, người Nagiarét đã phải kín đáo lắm, bình dị lắm, phải y hệt
như mọi người, "chẳng có dấu hiệu gì đặc biệt. Bởi đâu ông ta được như thế”. Ông ta
được khôn ngoan như vậy nghĩa là làm sao?". Như vậy, Đức Giêsu đã tỏ ra
hoàn toàn là người, hoàn toàn là một người Nagiarét, nên ở quê hương mình,
người ta không thể công nhận được rằng ngoài những điều mà tới nay ai nấy vốn
đã có thể biết, Người còn có gì hơn nữa. Từ bé đến nay, việc ta quen lui tới
với Chúa, với nhiều cách thế để được nghe nói về Người phải chăng đôi khi cũng
là bức màn che giấu đi cái cốt yếu? Người môn đệ đích thực của Chúa lúc nào
cũng phải mới để có khả năng đón nhận. Người ấy biết rằng Đức Giêsu không chỉ
như mình hiểu biết. Người ta không thể đóng khung hạn định được Người. Người
luôn vượt khỏi tầm tay của ta và vượt xa điều ta hiểu biết về Người. Ta có hiểu
biết Người ở đời này, thì cũng như biết qua tấm gương mù mờ thôi. Khi nói về
Đức Giêsu, phải chăng ta hay đưa ra những thông tin về Người, những thông tin
có thể tạo ảo tưởng là ta biết đủ rồi mà không mời gọi ta tiến thêm lên, hay là
ta cố gắng đi sâu vào sự gặp gỡ với chính bản thân và huyền nhiệm của Người?"
3) "Chỉ có tin với tin"
(G.Bessière, trong "Dieu si proche. Năm B", DDB,
trang 120-121).
Thật cũng lạ: Đức Giêsu lấy làm lạ vì những đồng hương của
Người lại thiếu lòng tin. Vậy mà những người đồng hương của Người thảy đều là
kẻ tin Thiên Chúa, một Thiên Chúa cứng rắn, thảy đều đã từng hội họp với nhau ở
hội đường. Họ đều là những kẻ có lòng tin từ đầu đến chân, như tục ngữ nói.
Lòng trí họ không một dấu vết do dự hay ngờ vực nào. Họ tôn thờ Chúa là Đấng
tạo dựng vạn vật và điều khiển dòng lịch sử. Thời đó, đâu đã có những người vô
thần hay những kẻ không tin như ngày nay!.
Họ có lòng tin không? Tất nhiên có. Nhưng lòng tin Đức Giêsu
đòi hỏi người ta ở đây, không phải chỉ là lòng tin vào Thiên Chúa, theo kiểu
cha truyền con nối, mà chính là tin vào Người bác thợ mộc của làng. Liệu một
bác thợ mộc mà người ta biết rõ cha mẹ và tất cả bà con của ông, lại có thể đòi
hỏi người ta phải tin vào mình như tin vào Thiên Chúa chăng? Nè, còn hơn thế
nữa kìa, lòng tin mà con người ấy muốn, không phải là một mớ những điều phải
tin, nhưng là sự đảo lộn cuộc sống: "Ai liều mạng sống mình vì Tôi và vì
Tin Mừng, thì sẽ cứu được mạng sống ấy”. Người còn nói: phải đi theo Người,
phải cho đi và hiến thân, phải yêu mến cả kẻ thù, phải vác thập giá mình...
Nào, chúng ta hãy lật ngửa các con bài (quyết định). Chúng ta đây là những kẻ
tin; chúng ta đây "có" (than ôi!) lòng tin, mà có thật là ta đang
vạch đường đời ta đi trong niềm tin như Đức Giêsu đã đề ra không? Xin đừng trả
lời quá gấp".
0 nhận xét:
Đăng nhận xét